شاعرِ جلدها / سید محمد مجتبی حسینی

1394/5/17 ۰۹:۵۸

به دریای تاریخ، هرچه پیش می‌رویم بیشتر در می‌یابیم که نیاکان فرزانه‌مان چگونه کمال را، در قامت شعر می‌جستند و می‌یافتند و قدر شعر و شاعر و دقیق‌تر از آن «نگاه شاعرانه» به عالم را در چه منزلت می‌دانستند و چطور در هر شیء و پدیده از ظاهر در می‌گذشتند و به کشف و بازآفرینی و عرضه آن صورت شاعرانه، آن منظر آسمانی، می‌پرداختند. نه تنها نگارخانه هنر ایران بلکه در هر آنچه از دیروز برای ما مانده است شهد شعر، کم و بیش هست. از ساختمان و پل و خشت و آجر گرفته تا قاب آینه و ترازو و ظرف و بخاری و کوزه. چه در ساختارش و چه بر صورتش.

به دریای تاریخ، هرچه پیش می‌رویم بیشتر در می‌یابیم که نیاکان فرزانه‌مان چگونه کمال را، در قامت شعر می‌جستند و می‌یافتند و قدر شعر و شاعر و دقیق‌تر از آن «نگاه شاعرانه» به عالم را در چه منزلت می‌دانستند و چطور در هر شیء و پدیده از ظاهر در می‌گذشتند و به کشف و بازآفرینی و عرضه آن صورت شاعرانه، آن منظر آسمانی، می‌پرداختند. نه تنها نگارخانه هنر ایران بلکه در هر آنچه از دیروز برای ما مانده است شهد شعر، کم و بیش هست. از ساختمان و پل و خشت و آجر گرفته تا قاب آینه و ترازو و ظرف و بخاری و کوزه. چه در ساختارش و چه بر صورتش.  در چنین محیطی و با چنین آدمیانی شاعر، البته که کتاب اوج نمود و بروز هنرمندی خواهد بود و در و دریچه ورود به کتاب، جلد آن. و جلد با آن تنوع در جنس و گونه و شکل، با آن منظر و ترکیب، نمونه بارزی است از نگاه ایرانی شاعر. جلدهای ایرانی به نادره کاری و چشمبندی و هنرنمایی، چنان دلکش‌اند که کتاب‌ها نوشته شد در وصف و معرفی آنها... از جلدهای چرمی سده پنج و شش هجری که هنوز و همچنان ساق و سلامت‌اند با آن تسمه‌ها و بافته‌های ضرب شده بر کرانه‌ها تا سوخت‌ها و ضربی‌های معجزگون صفوی و نگارستان نغز نقش شده بر جلدهای لاکی که نمونه‌های ممتازی از قرن سیزده و چهارده قمری به یادگار مانده است و زینت گنج خانه‌هاست. به روزگار ما که بلندای موج تجدد نقش‌ها از ساحل ذهن‌مان فرو شست، مانند تمامی رشته‌ها و حوزه‌ها، مدت‌ها گذشت تا به یاد آوریم کرامت شاعرانگی را. و سال‌ها سپری شد تا هنرمندانی دستی برآورند و کار خود بدان مرتبت رفعت بخشند. در میان صحافان و جلدآرایان، در 80-70 سال پشت سر، نخست کس که توانست به فضل و فهم درست صحافی فرنگی را به دقت فراگیرد و آن را با لطایف و ظرایف سنت این حرفه در هم آمیزد و با سختکوشی و تأمل آثار ممتازی بیافریند بی‌تردید استاد «حسینعلی متین رضا» است. استاد متین صحافی را صنعت و مهارت صرف نمی‌دانست بلکه سنت و معرفتی را می‌شناخت که صنعت و مهارت را در بر می‌گرفت.

او توانست مانند اجداد هنری‌اش جلد را شاعرانه بسازد و خود شاعر جلدها شود. شاعر جلدها، آن هنرمند فاضل و بااخلاق، متین و متدین، عزم منزل ابدی کرد. پرگشود و رفت. درست در میانه تموز، آنگاه که پانزدهم مرداد می‌رفت و شانزدهم آرام آرام می‌آمد. شاعر جلدها، سفرت بخیر...

روزنامه ایران