1394/2/7 ۱۰:۳۴
سال گذشته مقاله‌ای از نگارنده به نام «کارگردانی در صحنه موسیقی» در خصوص استاد فقید اسماعیل مهرتاش منتشر شد.
به مناسبت 6 اردیبهشت، سالروز درگذشت استاد بنام موسیقی
سال گذشته مقاله‌ای از نگارنده به نام «کارگردانی در صحنه موسیقی» در خصوص استاد فقید اسماعیل مهرتاش منتشر شد. پس از انتشار این مقاله، هنرمند گرامی استاد محمد منتشری نکاتی را به نگارنده متذکر شد که لازم دانستم در تکمیل توضیحات آن نوشتار منعکس شود. نگارنده این سطور در قسمتی از مقاله مذکور نوشته بود: «متأسفانه ابعاد وسیع و پتانسیل غنی هنری استاد اسماعیل مهرتاش مغفول واقع شده و مظلوم تر از همه - به نظر نگارنده- مقوله تارنوازی ایشان بوده است. مهرتاش سولیست مبرز تار بود و شاگردان بسیاری را نیز در این خصوص پرورش داد، ولی آیا تا به حال سبک و اسلوب نوازندگی او مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است؟ آیا از شاگردان پرشمارش در حوزه تارنوازی نامی به میان آمده یا در جهت واکاوی اصول زیباشناسی مهرتاش در خصوص تار و تارنوازی، با شاگردانش صحبت و گفت‌و‌گویی صورت گرفته است؟!» محمد منتشری در این خصوص به نگارنده عنوان داشت که استاد مهرتاش در خصوص هنرجویان ساز تار نیز شاگردان بنامی داشته است. از جمله رضا وهدانی استاد چیره دست و ردیفدان نامی که ابتدا نزد اسماعیل مهرتاش به تلمذ پرداخت و سپس توسط ایشان به دانشمند و شخصیت بزرگ عصر حاضر علی اکبر شهنازی معرفی شد. همچنین جواد جواهری نیز که ابتدا در مکتب مهرتاش به فراگیری آواز مشغول بود، سپس به نوازندگی تار روی آورد و پس از مدتی شاگردی در محضر مهرتاش توسط ایشان به جناب شهنازی معرفی شد. توضیحات جناب منتشری این سؤال مهم را در ذهن نگارنده ایجاد کرد که اسماعیل مهرتاش با اینکه برخاسته از مکتب درویش خان بود و آن مکتب نیز نخبگانی چون مرتضی نی داوود، موسی معروفی و... و همچنین خود او را پرورش داده بود، پس چرا مهرتاش هنرجویانش در نوازندگی تار را پس از مدتی به محضر و مکتب علی اکبر شهنازی روانه می‌کرده است؟! این مسأله قطع به یقین به اصول زیبایی شناسی ایشان در خصوص تار و تارنوازی مربوط بوده است که باید بیشتر مورد بحث و بررسی قرار گیرد. البته با توضیحات ارزنده استاد منتشری تا حدی، شاگردان مکتب تارنوازی استاد مهرتاش مشخص شدند ولی باز هم سؤال ابتدایی نگارنده پوشیده و بی‌پاسخ ماند که آیا سبک و اسلوب نوازندگی مهرتاش در تارنوازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؟ نوازنده مطلعی که در مورد آواز، آرا و نظرات و اصول زیبایی شناسی و ایدئولوژی خاص خود را داشته، پس حتماً در مورد هنر تخصصی خود (نوازندگی) نیز سبک، شیوه، سلیقه و تفکر هنری مختص به خود را داشته است. شایان ذکر است که اسماعیل مهرتاش به غیر از تلمذ در مکتب درویش خان، از محضر داوود شیرازی نیز بهره گیری‌کرده و در مدرسه عالی موسیقی نیز تحصیل کرده بود.
اما تذکر دیگر جناب منتشری به نگارنده در خصوص از قلم افتادن نام چند نفر از شاگردان شاخص مهرتاش در آن نوشتار بود. در آن مقاله به نام چند نفر از شاگردان شاخص و ارشد مهرتاش اشاره شد ولی در حوزه موسیقی عربی نام قاسم جبلی عنوان نشد که اتفاقاً ایشان تأثیر بسزایی در شکل گیری و اعتلای موسیقی عربی داشته است. در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی نیز باید از هنرمند ارزشمند و ارزنده محمد ملک مسعودی نام برد که متأسفانه در آن مقاله به ایشان اشاره نشده بود. همچنین در حوزه موسیقی مدرن نیز حتماً باید به محمد نوری اشاره داشت. اکبر جقه نیز از هنرجویان مکتب مهرتاش بوده است. همچنین ملکه حکمت شعار (ملکه هنر)، اشرف‌السادات مرتضایی، ملوک ضرابی، شهین، فروزنده لواسانی و... نیز از محضر فیاض استاد مهرتاش بهره برده بودند. البته اسماعیل مهرتاش با بیش از نیم قرن سابقه تدریس و آموزش، به زعم هنرجویانش، بیش از پنج هزار هنرجو را در سبک‌های مختلف موسیقی پرورش داده بود و مراد از میان آوردن نام هنرجویان ایشان در آن نوشتار و مقاله حاضر، اشاره به هنرجویان ارشد و هنرمندان نام آشنای عصر حاضر است.
همان طور که در نوشتار پیشین نیز شرح آن رفت، زوایای پنهان و نقاط نامعلوم بسیاری در خصوص شخصیت هنری استاد اسماعیل مهرتاش وجود دارد. در این خصوص ساخت یک فیلم مستند و نگارش کتابی مدون و جامع در خصوص استاد مهرتاش امری ضروری و غیر قابل اجتناب است.
روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید