عبدالحسین فرزاد مطرح کرد: مقایسه کتاب‌های دفاع مقدس با آثار بورخس

1393/12/26 ۰۹:۴۵

عبدالحسین فرزاد بعضی از کتاب‌های حوزه دفاع مقدس را یادآور برخی از آثار خورخه لوییس بورخس، نویسنده مطرح جهانی، دانست. این مترجم و استاد دانشگاه درباره این موضوع که به طور کلی چه عواملی دست به دست هم می‌دهند که جریانی ادبی شکل بگیرد و اثر یا آثار شاخصی در حوزه ادبیات خلق شود، گفت: المان‌هایی که یک جریان فکری را در جامعه به‌وجود می‌آورند یا آن را پس می‌زنند تنها یک عنصر نیستند. مجموعه عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و فکری دست به دست هم می‌دهند تا یک دوره به‌وجود بیاید.

عبدالحسین فرزاد بعضی از کتاب‌های حوزه دفاع مقدس را یادآور برخی از آثار خورخه لوییس بورخس، نویسنده مطرح جهانی، دانست.

این مترجم و استاد دانشگاه درباره این موضوع که به طور کلی چه عواملی دست به دست هم می‌دهند که جریانی ادبی شکل بگیرد و اثر یا آثار شاخصی در حوزه ادبیات خلق شود، گفت: المان‌هایی که یک جریان فکری را در جامعه به‌وجود می‌آورند یا آن را پس می‌زنند تنها یک عنصر نیستند. مجموعه عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و فکری دست به دست هم می‌دهند تا یک دوره به‌وجود بیاید. به طور مثال در ایران در دوره سامانیان ما همه چیز داشتیم. در این دوره بزرگ‌ترین دانشمندان همچون ابن‌ سینا،‌ ابوریحان بیرونی و... سربرآوردند.

او در ادامه اظهار کرد: در شرایط حال حاضر ایران جامعه ما از هر طرف بمباران می‌شود تا ذائقه‌ها را تغییر دهند. حتی وقتی بحث روشنفکر می‌شود آن را به گونه‌ای تعریف می‌کنند که ضدروشنفکران به روشنفکر تبدیل می‌شوند و مدام سعی می‌شود که دال‌ها و مدلول‌ها عوض شوند. بنابراین معتقدم برای تحولات حوزه ادبیات و خلق شاهکارها تنها یک عنصر تأثیرگذار نیست.

فرزاد گفت: با این حال معتقدم که در طول این سی و چند سال با همه افت و خیزهایی که داشته‌ایم و نقدهای جدی‌ای که به جامعه، سیاست و دولت وجود دارد ملت ایران به بینش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی بالایی رسیده است.

او اضافه کرد: به طور مثال من قبل از انقلاب هیچ‌گاه نمی‌دیدم یک روزنامه‌فروش روزنامه بخواند، اما الان بارها دیده‌ام که روزنامه‌فروش‌ها مقالات علمی سنگین را هم می‌خوانند. این نشان می‌دهد مردم ما نسبت به سرنوشت کشورشان حساس هستند و از قدرت خود باخبرند. به این سال‌ها نقد زیادی وارد است اما این دوران در مجموع پربرکت بوده که یکی از آن‌ها وجود نقد از خویشتن در بین عموم جامعه است.

این مترجم ادبیات عرب در ادامه درباره اتفاق‌های چند سال اخیر حوزه ادبیات و بخصوص ادبیات داستانی اظهار کرد: من خودم جزو کسانی هستم که در حوزه ادبیات سخت‌گیرم؛ اما در طول این چند سال در حوزه ادبیات پایداری کتاب‌هایی مثل «پایی که جا ماند» و یا «من زنده‌ام» نوشته شد که به نوعی واقعی‌نویسی و مستندنویسی هستند و از رمان‌نویسی ما جلو افتاده‌اند چون جذابیت دارند. با خواندن داستان‌های این نویسندگان که داستان‌های خود را خاطره‌آمیز نوشته‌اند آدم احساس می‌کند در حال خواندن آثار بورخس است چون نوشته‌های‌شان در عین غم‌انگیزی، طنزآمیز هم هست.

او در ادامه گفت: در این حوزه در حال حاضر پایان‌نامه‌های زیادی به بچه‌ها داده می‌شود و سمت و سوی دانشجویان به این کتاب‌ها در حال بیش‌تر شدن است. آن‌ها پس از خواندن این کتاب‌ها می‌گویند مطالبی که در این کتاب‌ها نوشته شده فراواقعیت است و خیلی قوی نوشته شده است. این موضوع نشان می‌دهد ادبیات پایداری، مقاومت و خاطره‌نویسی در طول چند سال اخیر جای خود را پیدا کرده و حتی باعث شده است کسانی که نسبت به این موضوعات بی‌تفاوت بودند برای ورود به این حوزه اشتیاق نشان دهند.

این استاد دانشگاه در زمینه وضعیت ادبیات و انتشار کتاب در یک سال گذشته نیز گفت: اگر آمار کتاب‌های منتشرشده در حوزه ادبیات در زمینه شعر، داستان و ترجمه را نگاه کنیم می‌بینیم که آمارها در مجموع خیلی چشم‌گیر است اما از طرف دیگر تیراژ‌ها خیلی پایین است. آمار کتاب‌های منتشرشده دلگرم‌کننده است و من حس می‌کنم در یک سال و نیم گذشته وزارت ارشاد آن سخت‌گیری‌های بی‌ربط را نداشت و جریان نشر کتاب حالتی به نسبت طبیعی داشت. با این حال تیراژ‌ها پایین است که امیدوارم بالا برود.

او در عین حال به گرانی قیمت مجله‌ها و نشریه‌ها اشاره کرد و گفت: من که استاد دانشگاه هستم و حقوقم به نسبت بد نیست سه چهار مجله خریده‌ام که قیمت‌شان 60 هزار تومان شده و برایم سنگین تمام شده است. دانشجو چگونه می‌تواند این نشریات را تهیه کند؟ پیشنهاد من این است که دولت مشکل کاغذ نشریات را حل کند تا با قیمت پایین‌تری منتشر شوند. با این حال در حوزه کتاب وضعیت در سال 92 و 93 خوب بود و من هر جا می‌رفتم کتاب‌های جدید می‌دیدم.

ایسنا