اولین تجربه جنگی اسلام با مشرکان

1393/4/23 ۱۰:۵۳

جنگ بدر اولین تجربه جنگی مسلمانان با مشرکان مکه بود و رسول خدا(ص) پس از پیروزی در این جنگ و امدادهای الهی فرمود: امروز، روز عید است و باید شکر خدا را بر نعمتی که به اهل ایمان عطا فرموده به جای آورد.

جنگ بدر اولین تجربه جنگی مسلمانان با مشرکان مکه بود و رسول خدا(ص) پس از پیروزی در این جنگ و امدادهای الهی فرمود: امروز، روز عید است و باید شکر خدا را بر نعمتی که به اهل ایمان عطا فرموده به جای آورد.

غزوه به معنای جنگ در فرهنگ تاریخ اسلام برای جنگ هایی به کار می رود که رسول اکرم(ص) شخصا در آن حضور می یافتند و بدر نام یک چاه میان مکه و مدینه است که تا مدینه در حدود 160 کیلومتر فاصله دارد و چون نام صاحب آن چاه، بدر بوده، آن را به نام صاحبش نامیده‏اند. جنگ بدر در روز جمعه، هفدهم ماه مبارک رمضان در سال دوم هجری رخ داد.

تعداد لشکر مسلمین در این جنگ 313 نفر بود و تعداد لشگر مشرکین 950 نفر بود و بعضی از مورخین نوشته اند که تعداد شهدای مسلمان 14 نفر بود که شش نفر از مهاجرین و هشت نفر از انصار بودند و تعداد کشته شدگان مشرکین 70 نفر بود.

رسول خدا(ص) پس از جنگ بدر که خداوند نصرت خود را بر مسلمانان نازل کرد، شکر الهی را بجا آورده و فرمود: امروز، روز عید است و باید شکر خدا را بر نعمتی که به اهل ایمان عطا فرموده به جای آورد.

آیه 123 سوره آل عمران که درباره جنگ بدر بر پیامبر(ص) نازل شد؛ می فرماید: خداوند شما را در بدر یاری کرد و بر دشمنان خطرناک، پیروز ساخت، در حالی که شما نسبت به آنها، ناتوان بودید. پس، از خدا بپرهیزید (و در برابر دشمن، مخالفت فرمان پیامبر نکنید) تا شکر نعمت او را بجا آورده باشید!

جنگ بدر که به آن بدر کبری و یا بدر اولی نیز می گویند، نخستین جنگی بود که مسلمانان با مشرکان داشتند و مسلمانان پس از 15 سال صبوری و بردباری در هفدهم ماه مبارک رمضان سال دوم هجری از خدا اذن جهاد دریافت کردند تا از دین و جان خود دفاع کنند و پاسخی در میدان اقدام و عمل به 15 سال زورگویی و ظلم مشرکان داده باشند.

دو سپاه در کنار چاه های بدر به هم رسیده بودند. از یک طرف مسلمانان با افراد اندک خود یعنی 313 نفر صف کشیده بودند که فقط دو یا سه اسب داشتند و از طرف دیگر مشرکان، دست کم با 950 مرد جنگی بودند که در میان آنها 600 زره پوش به همراه صد اسب بود و با غرور و توحش به طبل جنگ می کوبیدند.

نخستین کسانی که از سپاه کفر به آوردگاه آمدند و همآورد خواستند سه مرد جنگی به نام های عتبه پدر بزرگ معاویه، شیبه عموی معاویه و ولید دایی معاویه بودند. این سه تن برای جنگ تن به تن به میدان شتافته بودند که هرکدام حریفی برای نبرد و رزم می خواستند.

از سپاه اسلام نخست سه مجاهد از مسلمانان مدینه - از انصار - به میدان جهاد روی آوردند که با توهین و تحقیر روبرو شدند.

پهلوانان کفر گفتند که شما در شان ما نیستید و ما با شما نمی جنگیم و منتظر می مانیم تا از قبیله خودمان یعنی قریش مردانی به رزم ما بیایند که همتای ما باشند. سپس فریاد برآوردند که ای محمد! همتایان ما را به جنگ ما بفرست!

رسول خدا(ص) به عموی خود حمزه و به دو پسر عمویش علی(ع) و عبیده فرمود برخیزید و پاسخ آنها را بدهید.

علی(ع) که در این جنگ هم مانند بسیاری از جنگ های دیگر پرچمدار سپاه بود، به همراه عمویش حمزه و پسر عمویش عبیده به میدان جهاد تاختند تا در برابر آن سه جنگجوی کفر قد برافراشتند.

سران کفر گفتند شما همتایان بزرگواری برای ما هستید و به این ترتیب سه سردار از بنی هاشم با سه سردار از بنی امیه آماده مصاف و نبرد با یکدیگر شدند. از سپاه اسلام عبیده با عتبه، و حمزه با شیبه، و علی(ع) با ولید، تن به تن جنگیدند.

پیش از همه علی(ع)، ولید را کشت؛ حمزه و شیبه پس از زد و خورد بسیار که دیگر شمشیرشان کند شده بود، با هم گلاویز شدند. علی(ع) که حریف خود را کشته بود، به سوی آن دو خیز برداشت و به کمک عمویش حمزه و عبیده شتافت.

با این پیروزی بزرگ، مسلمانان با آن که شمارشان در مقایسه با کفار، بسیار اندک بود؛ جرات و جسارت بیشتری یافتند تا دلیرانه به جهاد پرداختند و خود را فاتح جنگ نابرابر ساختند.

تعداد مسلمانانی که در این جنگ به شهادت رسیدند 9 تا 14 نفر و تعداد کفار کشته شده 70 نفر بودند که 35 نفر از این تعداد به دست امیرالمومنین(ع) به قتل رسیدند. در این جنگ 70 نفر نیز به دست مسلمانان اسیر شدند.

حضرت علی(ع) در نامه ای که به معاویه می نویسد؛ به جنگ بدر اشاره می کند و می فرماید: آیا مرا از جنگ می ترسانی و به ضرب و شست تهدید می کنی؟ مگر فراموش کرده ای که من همان ابوالحسنم که پدر بزرگت عتبه را؛ و عمویت شیبه را؛ و دایی ات ولید را؛ و برادرت حنظله را در جنگ بدر کشته ام. آن شمشیر که خون این گروه را در راه خدای تعالی با آن ریخته ام، هنوز هم در دست من است و دست و بازوی من به همان قوت و نیروی خود باقی است.

در این جنگ ابوجهل نیز کشته شد. وی با آنکه نامش هشام بن مغیره مخزومی و از دشمنان سرسخت پیامبر(ص) بود اما از فرط بدجنسی و زشت سیرتی به ابوجهل معروف شده بود.

خبرگزاری ایرنا