مجموعه به خط ملاصدرا

1395/12/4 ۱۱:۵۵

نسخه‌های متعددی به خط مرحوم ملاصدرا شیرازی ـ أعلی الله مقامه الشریف ـ به جای مانده، چه آنهایی که تألیفات اوست و یا کتابها و منتخباتی که وی از نوشته‌های بزرگان استنساخ کرده، امّا نسخۀ حاضر از چند جهت دارای اهمیت ویژه و منحصر به فرد است.

نسخه‌های متعددی به خط مرحوم ملاصدرا شیرازی ـ أعلی الله مقامه الشریف ـ به جای مانده، چه آنهایی که تألیفات اوست و یا کتابها و منتخباتی که وی از نوشته‌های بزرگان استنساخ کرده، امّا نسخۀ حاضر از چند جهت دارای اهمیت ویژه و منحصر به فرد است.

مطالب این نسخه در دو بخش تنظیم شده: 1. اشاره‌ها و نکته‌های قرآنی، همراه با تفسیر آیۀ نور. 2. منتخب دو تفسیر بحر الحقایق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی از نجم‌الدین دایه (متوفای 654) و التأویلات از عبدالرزاق کاشی (متوفای 736).

این نسخه قبل از سال 1030 هجری قمری و بعد از دو کتاب المبدأ و المعاد و تفسیر آیة الکرسی ـ که مرحوم ملاصدرا از آنها یاد کرده ـ کتابت شده است.

تفسیر آیة النور در این نسخه، مسودّۀ اول کتاب و فاقد خطبه و چند سطر پایانی است. امّا نسخۀ‌ پاکنویس (/ مبیضّه) تفسیر آیة النور به خط مرحوم ملاصدرا، در کتابخانۀ آیت‌الله العظمی نجفی مرعشی ـ به شمارۀ 7716 ـ نگهداری می‌شود که در انجام آن آمده: «کتبه مؤلفه بیده الجانیة محمد بن ابراهیم المعروف بالصدر الشیرازی حامداً مسلماً مستغفراً فی شهر ربیع الثانی لسنة ألف و ثلثین»[1].

با توجه به اینکه نسخۀ کتابخانۀ نجفی مرعشی، شامل تفسیر سوره‌های الطارق و الجمعة نیز می‌باشد و آن دو نیز به خط مرحوم ملاصدرا است و تاریخ رجب 1030 را دارد، خیلی بعید به نظر می‌آید که سال 1030 تاریخ تألیف این سه تفسیر باشد، بلکه باید تاریخ پاکنویس و کتابت باشد.

اشاره‌ها و نکته‌های قرآنی آمده در نسخۀ حاضر، یادداشتهای اولیه برای تألیف و تصنیف کتاب یا کتابهای مرحوم ملاصدرا بوده است. همانگونه که بخشی از آنها ـ با ویرایش و تغییراتی ـ در کتاب مفاتیح الغیب و تفسیر القرآن الکریم استفاده شده است.

مجموعه به خط ملاصدرا (درگذشتۀ 1050 ه - یادداشتهای قرآنی و تفسیر آیۀ نور از ملاصدرا – منتخب بحرالحقایق نجم الدین دایه و التأویلات عبدالرزاق کاشی – نسخه برگردان دستنوشت شمارۀ 55 کتابخانۀ شاهچراغ (ع) (شیراز))، مقدمه: محمد برکت، تهران، میراث مکتوب، بیست، 364، 6 صفحه، قطع: وزیری، بها با جلد شومیز: 270000 ریال، بها با جلد سخت: 370000 ریال، 1395.

منبع: بساتین