رزمنامۀ کنیزک / آرش اکبری مفاخر

1395/10/13 ۰۹:۴۲

رزمنامۀ کنیزک حماسه‌ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت‌لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه‌سرایی در غرب ایران است. ساختار رزمنامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است.

ررزمنامۀ کنیزک(حماسه ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران)

چکیده:

 رزمنامۀ کنیزک حماسه‌ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت‌لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه‌سرایی در غرب ایران است. ساختار رزمنامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاه جزئی، بخش میانی رزمنامه دقیقاً روایتی از یادگار زریران پهلوی است که در آن زردشتی‌زدایی و نام‌گردانی صورت گرفته‌است. در این بررسی رزمنامه در مقایسه با شاهنامه و غررالسیر به یادگار زریران پهلوی نزدیکتر است. در نگاه کلی رزمنامه یادآور سه داستان گشتاسپ و ارجاسپ، اسفندیار و ارجاسپ، و هفتخان اسفندیار است که می‌توان آن را یادگار زریران پارتی نامید. در این بررسی یادگار زریران پارتی در انتقال به خدای‌نامه و شاهنامۀ ابومنصوری ساختار اصلی خود را از دست داده، اما رزمنامۀ کنیزک این ساختار پارتی را حفظ کرده‌است. بنابراین باتوجه به رزمنامه می‌توان به صورت نخستین و کامل یادگار زریران پارتی دست یافت.

دریافت مقاله

منبع: پژوهشنامۀ ادب حماسی، س10، ش18، زمستان1393، ص145-171