1395/10/11 ۱۰:۵۱
آیت‌الله میلانی اهتمام جدی به تحصیل داشتند و از سوی مراجع بی‌شماری مورد تایید و توجه قرار گرفته‌اند به‌طوری‌كه وقتی ۲۶ سال داشت مرحوم نایینی عبارت بسیار مهمی را برای ایشان نوشته است، طلاب جوان باید بدانند كه اینها از ابتدا جدیت داشتند و درس را خوب دنبال می‌كردند. اگر بنا است مدافع اسلام باشیم باید درس و تحصیل را جدی بگیریم، جدی گرفتن تحصیل فقط به طلبه‌ها نیست بلكه اساتید هم باید جدی بگیرند، آیت‌الله میلانی از همان ابتدا هم دنبال علم و هم دنبال تهذیب بود و اگر اینها درست نشود چیزی اصلاح نمی‌شود اگر حوزه ملا تربیت نكند یا ملا غیر مهذب باشد فایده‌ای ندارد و مشكلی حل نمی‌شود، كسانی كه به جایی رسیدند و توانستند كاری كنند اخلاص داشتند و آیت‌الله میلانی این‌گونه بود
همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی میلانی با سخنرانی حضرات آیات سبحانی، استادی و حجج اسلام ایازی، فاضل میلانی و مهدوی‌راد
همایش بزرگداشت مرحوم آیت‌الله‌العظمی میلانی، از بزرگ‌ترین مراجع تقلید دوران معاصر، روز پنجشنبه نهم دی‌ماه، در شهر مقدس قم و در مدرسه امام كاظم(ع) با حضور حضرات آیات عظام و اساتید سطوح عالی حوزه از جمله مكارم شیرازی، سبحانی، شبیری زنجانی، حسینی‌بوشهری، مسعودی‌خمینی، ری‌شهری، علوی‌بروجردی، حجج اسلام شهرستانی، میلانی، حسین فریدون دستیار ویژه رییس‌جمهور، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران و جمعی از علمای مشهد، اساتید، فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه برگزار شد. در این مراسم، حضرت آیات سبحانی، استادی و حجج اسلام ایازی دبیرعلمی همایش، سید فاضل میلانی و مهدوی‌راد به سخنرانی پرداختند. در ادامه، گزارش این همایش را به نقل از «شفقنا» می‌خوانید.
علما نگهبان اسلام بوده‌اند/ آیت‌الله جعفر سبحانی- مرجع تقلید
در طول تاریخ وجود علما موجب بروز بركت‌های فراوانی برای حفظ دین بوده است و در عصر حاضر نیز علمای بزرگی فعالیتهای اثر بخشی داشته كه آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) خدمات بسیاری برای اسلام و تشیع انجام داد و پس از ایشان مرحوم امام رحمت‌الله‌علیه، حصنی برای اسلام شدند و به‌طور كلی علما و فقهای ما حصن برای اسلام هستند و باید از آنها تقدیر كنیم، اگر این حصن‌ها نباشند، دشمن نفوذ كرده و تحریف صورت می‌گیرد. باید كوشش كنیم كه علمای ما دارای چنین وصفی باشند، بزرگان دیگر پس از آیت‌الله بروجردی و قبل از ایشان حصنی بودند كه باید حفظ شوند، نگهدار و نگهبان اسلام همین علما و قلم‌های آنان بودند، از این رو قلم علما بالاتر از خون شهدا است. اسلام به منزله شهر است و حصن آن علما هستند، علما در زمانی همانند حصن اسلام را حفظ كرده‌اند همان‌گونه كه ائمه اطهار(ع) همواره مراقب بودند كه عقاید مردم دچار مشكل نشود، علما نیز همیشه سعی كردند در همین زمینه قدم بردارند همان‌طور كه شیخ صدوق(ره) جنبه حصنی دارند كه اجازه نداد دشمنان به شهر اسلام وارد شوند، همچنین آثار شیخ مفید(ره) در دفاع از شیعه و اسلام است اگر بگوییم اینها حصن اسلام بوده‌اند، درست است. در قرن‌های گوناگون علمای دینی همواره مجاهدت كردند و اجازه ندادند كه اسلام از بین برود، میرزای شیرازی با فتوای معروف استقلال كشور را حفظ كرد، شیخ فضل‌الله به قیمت به‌دار رفتنش قانون اساسی را تصویب كرد اینها هم حصن اسلام هستند. آیت‌الله میلانی در مدت ۲۳ سال تحولاتی ایجاد و خدمات بی‌نظیری را ارایه و نظام آموزشی جدیدی را در مدارسی كه به سبك جدید بود، ارایه كردند. مدرسه حقانی نیز مدت بسیاری زیرنظر ایشان اداره می‌شد كه این مدرسه نیز دارای برنامه خاصی بود. اعزام مبلغ به خارج و داخل و نیز تربیت فقیه از دیگر خدمات ایشان بود. برخی از شاگردان برجسته ایشان در این مجلس حضور دارند كه ما به وجود چنین شاگردان بزرگی كه خط ایشان را گرفته‌اند و تشیع را به‌معنای واقعی تبلیغ می‌كنند، افتخار می‌كنیم. فعالیتهای مرحوم میلانی همه‌اش برای خدا و احیا و تقویت فرهنگ اسلامی بود به‌طوری‌كه ایشان برای تقویت دین و پایه‌های علمی طلاب حوزه علمیه علاوه بر تاسیس مدارس متعدد، اعزام مبلغان به اقصی نقاط كشور و حتی به خارج از كشور، تربیت فقیه متخلق و مهذب، تدریس فقه و اصول، مرجعیت و تالیف كتابی درباره ائمه معصومین(ع)، همچنین پاسخگویی به نیازها و تدریس علوم گوناگون از دیگر خدمات و فعالیتهای این عالم پارسا می‌توان نام برد.
این مرجع تقلید در بخش دیگری از سخنانش، مرحوم میلانی را از استوانه‌های نهضت امام خمینی(ره) معرفی كرد و گفت: خدمات ایشان در انقلاب برای همه روشن است، نامه‌ها و سخنرانی‌هایی كه ایشان داشتند همواره در راستای صدور انقلاب بوده و همواره همراه امام بوده است، از نظر بیان، خدمت و قلم ایشان حصن اسلام بود و اسلام را حفظ كرد و ما موظفیم ایشان را به نسل امروز و فردا معرفی كنیم.
اهتمام جدی آیت‌الله میلانی به تحصیل / آيت‌الله رضا استادي
آیت‌الله میلانی اهتمام جدی به تحصیل داشتند و از سوی مراجع بی‌شماری مورد تایید و توجه قرار گرفته‌اند به‌طوری‌كه وقتی ۲۶ سال داشت مرحوم نایینی عبارت بسیار مهمی را برای ایشان نوشته است، طلاب جوان باید بدانند كه اینها از ابتدا جدیت داشتند و درس را خوب دنبال می‌كردند. اگر بنا است مدافع اسلام باشیم باید درس و تحصیل را جدی بگیریم، جدی گرفتن تحصیل فقط به طلبه‌ها نیست بلكه اساتید هم باید جدی بگیرند، آیت‌الله میلانی از همان ابتدا هم دنبال علم و هم دنبال تهذیب بود و اگر اینها درست نشود چیزی اصلاح نمی‌شود اگر حوزه ملا تربیت نكند یا ملا غیر مهذب باشد فایده‌ای ندارد و مشكلی حل نمی‌شود، كسانی كه به جایی رسیدند و توانستند كاری كنند اخلاص داشتند و آیت‌الله میلانی این‌گونه بود. یكی از ویژگی‌های آیت‌الله میلانی احساس مسوولیت بود كه باید در بزرگان ما باشد، ایشان احساس مسوولیت می‌كرده و اگر این‌گونه باشد كارها را می‌توان پیش برد، طلاب نباید توقع پول داشته باشند باید بگویند و انجام دهند كه پول نمی‌گیرند با عمل باید تبلیغ كرد. آیت‌الله میلانی از نظر علم، اخلاق، تقوا، تهذیب و احساس مسوولیت دغدغه‌مند بوده و در جایگاه بالایی قرار داشتند و در طول انقلاب و آغاز نهضت كاملا همراه امام راحل بودند و این از سخنرانی‌ها و اعلامیه‌هایی كه می‌دادند كاملا مستند است. آیت‌الله میلانی دل در گروی اهل بیت(ع) داشتند. اگر نگاهی گذرا به خدمات و آثار ماندگار این عالم پارسا بیندازیم خواهیم دید كه ارادت و ولایتمداری ایشان به اهل بیت(ع) به چه میزان بوده است. باید علمای گذشته و حال حاضر الگو و مبنایی برای فعالیتهای طلاب و حتی عموم اقشار باشد، باید احساس مسوولیت داشته و بی‌تفاوت نباشیم، بسیاری می‌توانند كار انجام دهند اما احساس می‌كنند كه نیازی نیست كه وارد صحنه شوند در این وانفسایی كه در سراسر كشور وجود دارد و جوانان مبتلا هستند و مشكل دارند بسیاری بی‌تفاوت هستند؛ باید از علمای بزرگ درس بگیریم و اگر كاری از ما ساخته است انجام دهیم. آیت‌الله‌العظمی میلانی شخصیتی جامع و برتر بودند. ایشان نسبت به امر تبلیغ و ترویج دین احساس مسوولیت می‌كرد؛ ایشان در مشهد طرح و برنامه‌ای پیاده كرد كه شب‌های جمعه ۳۰۰ طلبه در روستاها برای تبلیغ می‌رفتند. حضرت آیت‌الله میلانی از حیث علم، تقوا، تهذیب، احساس مسوولیت و ولایتمداری شخصیتی جامع و برتر بود. ایشان در جوانی به مراتب بزرگی از علم رسیده بود؛ ما نیز اگر می‌خواهیم حصن و مدافع اسلام باشیم باید تحصیل را جدی بگیریم؛ اساتید نیز باید تحصیل را جدی بگیرند كه طلبه هم جدی بگیرد. پیامبر اسلام می‌فرمایند به سراغ عالمی بروید كه كه شما را از ریا به اخلاص، از كبر به تواضع، از رغبت به دنیا به زهد، از شك به یقین دعوت كند، عالمی كه پیامبر می‌پسندد چنین عالمی است؛ فقه مفتاح بصیرت و سبب منازل رفیع در دین و دنیا می‌شود. عالم كسی است كه عملش قول را تایید كنند.چنین علمایی حصن اسلام هستند، هر كسی كه معمم و ملا شد حصن اسلام به شمار نمی‌رود اما عالم باید حصن اسلام باشد و باید به دنبال آن برود، باید احساس مسوولیت كرد و كار انجام داد.
الگوی ارزشمندی برای طلاب/ حجت‌الاسلام سید محمد‌علی ایازی - دبیر علمی همایش بزرگداشت آیت‌الله میلانی
همایش بزرگداشت آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی با هدف انتقال تجربیات میان فرهیختگان حوزه و دانشگاه همچنین معرفی اسوه‌های علمی و اخلاقی حوزه برای الگو‌گیری طلاب جوان و همه علاقه‌مندان برگزار شده است. این همایش در راستای جنبه علمی، اندیشه‌ها و آرای شخصیت‌های بزرگی كه در عالم تشیع فعالیت داشته‌اند و ناشناخته مانده‌اند و در میان كتابخانه‌ها مهجور هستند، از طریق این همایش‌ها منتشر می‌شود تا اندیشمندان از این آثار استفاده كنند. سیدمحمدهادی میلانی(ره) یكی از مراجع بزرگ تقلید بودند كه بعد از آیت‌الله العظمی بروجردی جایگاه رفیعی داشتند و اگر بخواهیم به برخی از اساتید ایشان اشاره كنیم می‌توان به شیخ محمدحسین اصفهانی كمپانی اشاره كرد و شاگردان بزرگی را در عالم اسلام تربیت كرد و خود در موضوعات مهمی از جمله فقه، اصول، تفسیر و كلام دارای تالیفات ارزشمندی است. امروز مجموعه آثار مرحوم میلانی در دو بخش « تصحیح و تحقیق آثار مرحوم میلانی در حوزه فقه، كلام و تفسیر» و « ارایه آثار و تالیفاتی پیرامون شرح حال و شخصیت ایشان، تحلیل نظرات و آرای ایشان در حوزه‌های مختلف » كه توسط محققان قم و مشهد جمع‌آوری شده است، رونمایی خواهد شد. این همایش با همكاری مركز مفاخر خراسان و موسسه آیت‌الله العظمی میلانی در مشهد شاهد برپایی ششمین همایش پاسداشت مقام شامخ علمای بزرگ جهان تشیع است به‌طوری‌كه پیش از این موفق به برگزاری آیین‌های نكوداشت مرحوم آخوند خراسانی، طهرانی، فلسفی، عطاردی و محمدتقی شریعتی شده بود. رونمایی از ۱۶ جلد كتاب با موضوعات تخصصی بیع، زكات، خمس، تفسیر و عقاید و همچنین بخش دوم آثار شامل مجموعه ۱۰جلدی است كه شامل جمع‌آوری برخی از شروح نوشته شده بر كتاب « كلمات » ایشان است كه از سوی اساتید جمع‌آوری شده است، همچنین ارایه مجموعه‌ای از استفتائات ایشان از دیگر آثاری است كه رونمایی خواهند شد. از دیگر آثاری كه امروز شاهد رونمایی آن خواهیم بود، ارایه مجموعه پنج جلدی اسناد كه شامل سه جلد اسناد ساواك، یك جلد اسناد ملی و یك جلد شرح تلاش‌های ایشان در دوران انقلاب و بعد از آن است. مجموعه‌ای دو جلدی شامل مجموعه مقالات شخصیت‌شناسی و شرح حال ایشان و دیگری ارایه اندیشه‌های تفسیری، فقهی، اصولی و حدیثی ایشان در ۸۵۰ صفحه از ۳۵ محقق و مشاهیر كشور، از دیگر كتبی است كه در این همایش رونمایی خواهد شد. همچنین دو جلد مقالات از سوی محققین و فرزانگان حوزه درباره شخصیت و نظارت فقهی، كلامی، تفسیری و حدیثی آیت‌الله العظمی میلانی نوشته شده است. همچنین جلد پنجم كتاب اسناد حضرت آیت‌الله میلانی به روایت ساواك است كه امروز شاهد رونمایی آن خواهیم بود.
توجه به نظرات فقهی علمای گذشته/ حجت‌الاسلام سید فاضل میلانی - نوه آیت‌الله العظمی میلانی
دقت در سیره علمای گذشته و توجه به نظرات فقهی از جمله ویژگی‌های علمی ایشان است. یكی از وظایف فقیه، استنباط مفاهیم و دستورات شرعی است.آیت‌الله میلانی در مسائل گوناگون به استنباط مسائل و قیاس آن اهتمام داشت البته باید خاطرنشان كرد كه اختلاف در روایات همیشه وجود داشته و این مساله یكی از دغدغه‌های آیت‌الله میلانی بود. آیت‌الله میلانی همواره به نكات ریز و ظریف صرفی و لغوی بسیار توجه داشت تا این اندازه كه مراقب تغییر مفاهیم و معانی كلمات و جملات پس از صرف ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید، جابه‌جایی كسره و فتحه بود زیرا تغییر در مفاهیم تاثیر زیادی در دخالت در حكم دارد. دیدار رییس دانشگاه الازهر با آیت‌الله میلانی و ابتكار مرحوم آیت‌الله العظمی میلانی در تعبیرات به كار رفته از سوی رییس وقت دانشگاه الازهر از نقاط برجسته كارنامه ایشان است. چنانچه این عالم مصری به مناسبتی راجع به گمراهی نسل جوان سخن گفت و پس از اتمام سخنان وی، آیت‌الله میلانی معنی همان جمله را با جابه‌جایی فتحه و كسره، عوض كرد كه عالم مصری از این ابتكار و خلاقیت و حاضرجوابی به شگفت آمد. عده‌ای به دیدن این مرجع تقلید آمدند و عنوان كردند كه شما مجتهد در فقه هستید و ما از شما تقلید می‌كنیم ولی در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی ما مجتهد هستیم و در این زمینه لازم است شما پیرو ما باشید. این مرجع تقلید پس از اتمام سخنان مهمانان با جدیت گفت كه اگر بر شما محرز شده كه من اعلم هستم پس منتی نیست ولی اگر چنین نیست كاری حرام انجام دادید و در صورتی كه شما مجتهد هستید من هم مجتهد هستم و تقلید مجتهد از مجتهد حرام است. زمانی كه مهمانان رفتند، شنیده شد كه با خود می‌گفتند با تجار تهران صحبت می‌كنیم كه وجوهات خود را به آیت‌الله میلانی ندهند و زمانی كه این سخن به گوش آیت‌الله میلانی رسید ایشان در جواب این‌چنین گفتند «خوب است كه انسان چوب ولایت امیر‌المومنین(ع) را بخورد.» این مرجع تقلید همواره نسبت به امر تحصیل اهتمام و جدیت داشت تا جایی كه از آیت‌الله خوئی نقل شده كه پس از اتمام درس خارج آیت‌الله نایینی، ایشان كه با آیت‌الله میلانی هم‌درس بودند تا درب منزل این عالم بزرگ راجع به مسائل درسی مباحثه می‌كردند و در جلوی درب منزل آیت‌الله میلانی از بدو نماز مغرب تا سحرگاه مباحثه ادامه داشت كه این نشان از توجه دو عالم بزرگ به مباحث درسی و فقهی است. این مساله برای ما طلبه‌ها سرمشق بسیار بزرگی است كه دوعالم بزرگوار و استاد فرهیخته بعد از نماز عشاء به‌طور ایستاده تا اذان صبح مشغول مباحثه بودند؛ آیا محصلین زمان ما این مقدار اهتمام و جدیت در مطالعه دارند؟
مرحوم آیت‌الله میلانی در نجف، پیشنهاد دقیقی درباره نظم حوزه به مرحوم آیت‌الله العظمی ابوالحسن اصفهانی كردند كه ایشان می‌گوید «تو مثل باغبان باش كه آب را در باغ به راه می‌اندازد و از آن گل هم می‌روید و خار هم درمی آید».
مرحوم آیت‌الله العظمی میلانی بعد از آنكه قصد مهاجرت به مشهد را پیدا می‌كنند، در مسیر راه به قم، خدمت آیت‌الله‌العظمی بروجردی می‌رسند و پیشنهاد ۳۵ سال قبل خود را به ایشان مطرح می‌كند كه آیت‌الله بروجردی در پاسخ می‌فرماید «برای اجرای این پیشنهاد، مرجع باید واحد یا متحد باشد». مرحوم آیت‌الله میلانی كه دید طرح خود را در نجف و قم نمی‌تواند اجرا كند، به مشهد رفته و پس از استقرار در آنجا، طرح خود را اجرایی كرد كه به نوبه خود تحول بزرگی ایجاد كرد. یكی دیگر از ویژگی‌های آیت‌الله العظمی میلانی ذوب بودن در ولایت ائمه اطهار(ع) بود. بعضی از كسانی كه درباره زندگانی ایشان مطالبی گفتند، مساله ولایت را به عنوان یك تنش و موضع‌گیری تعصب‌گرایانه عنوان كردند كه واقعا حقیقت مطلب را درك نكردند. خلأ وجود حضور علوم اهل بیت(ع) در فضای مجازی محسوس است. احیای امر ائمه معصومین(ع) متناسب با زمان ما، عرضه كردن علوم اهل‌بیت(ع) در فضای مجازی است كه مورد استفاده همگان قرار گیرد.
فقیه بزرگ و اصولی عظیم‌الشأن/ حجت‌الاسلام مهدوی راد- فرزند آیت‌الله العظمی میلانی
آیت‌الله میلانی فقیه جلیل القدر، مفسر بزرگ دردآشنا و زمان‌شناس، اصولی ژرف اندیش و مرزبان سترگ اندیشه اسلامی بود كه بر صدها فاضل و عالم حوزه‌های علمیه حق حیات علمی، معنوی و فكری دارند. هنوز گزارش دقیق، گسترده و جزیی از آنچه در مدرسه آیت‌الله العظمی میلانی اجرایی می‌شد وجود ندارد اما آنچه مشخص است اینكه آن مدرسه در دهه چهل و پنجاه دارای دروس تفسیر، تاریخ، رجال، حفظ قرآن، ریاضیات، زبان انگلیسی و برای طلبه‌های سال نخست درس نویسندگی و قلم داشت. روزی در زمینه دستاوردها و دانش‌آموختگان آن مدرسه در داخل و خارج كشور تحقیق و پژوهش شود. آیت‌الله العظمی میلانی همچنان كه فقیهی بزرگ و اصولی عظیم‌الشان هستند، مفسر جلیل‌القدری هم هستند اما متاسفانه آثار تفسیری ایشان غیر از تفسیر سوره تغابن و جمعه در دست نیست. این تفسیر بسیار مختصر و دقیق و از دیگر تفاسیر بررسی شده، برتر است. وقتی تفسیر این دو سوره را خدمت علامه طباطبایی(ره) بردند، ایشان تصریح كرد این اثر، جزیی از شخصیت تفسیری مرحوم میلانی را هم نشان نمی‌دهد اما ارزش چاپ دارد و منتشر كنید. مرحوم آیت‌الله العظمی میلانی در بحث‌های علوم قرآنی اثر مستقلی ندارد اما پاسخ مفصلی در نامه «پروفسور احمدعلی»، مترجم شیعی قرآن به زبان انگلیسی داده‌اند كه بخشی از این پاسخ مربوط به جایگاه و عظمت قرآن و بخش دیگری درباره تحریف ناپذیری قرآن كریم است كه حاوی استدلال قرآنی و روایی است. برخی اساتید بزرگ حوزه من جمله آیت‌الله خویی، ترتیب آیات را در سوره‌ها و سوره‌ها را در قرآن توقیفی می‌دانند البته رویكرد آیت‌الله خویی حالت اصولی دارد و پس از بررسی روایات به این نتیجه رسیدند كه دلالت بر جمع نمی‌تواند بكند اما شخصیت‌هایی چون آیت‌الله العظمی بروجردی معتقدند تمام روایات دلالت‌كننده به جمع قرآن بعد از پیامبراكرم(ص) كه نشان می‌دهد از آن خلفا بوده، از اساس جعل است. در تحقیقات انجام شده، مشخص شد تمام روایات جمعی كه دلالت می‌كند قرآن بعد از پیامبراكرم(ص) جمع شده و ترتیب یافته، به شخص غیرقابل قبولی منتهی می‌شود و اطلاعات این شخص پایه ندارد در نتیجه جمع و ترتیب آیه‌ها در سوره‌ها و سوره‌ها در كل قرآن از رسول خدا و براساس وحی الهی است. آیت‌الله العظمی میلانی معتقد بود روایات تحریف نمای قرآن، مجعول و ضعیف هستند و تطور مفاهیم و واژگان گاهی مهم است كه بی‌توجهی ما می‌تواند مشكل ساز باشد.در پایان این مراسم، از ۲۰ جلد كتاب منتشر شده به زبان عربی و ۶ جلد كتاب به زبان فارسی رونمایی شد.
منبع: اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید