1393/4/15 ۱۱:۱۲
یک عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی، آموزش عالی کشور را مبتلا به «بیماری ایرانی» خواند و آن را ناشی از رکود تورمی در فضای علمی کشور دانست. به عقیده این استاد دانشگاه برخلاف میزان بالای شاخص‌های کمی در دانشگاه مانند تعداد دانشجویان و اساتید، با شاخص‌های کیفی پایینی همچون قفدان نوآوری در فضای علمی کشور روبرو هستیم.
«محمد امین قانعی راد» استاد دانشگاه و رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران در مورد مشکلات موجود در فضای دانشگاهی و علمی ایران گفت: همانطور که در اقتصاد ما «بیماری هلندی» و «رکود تورمی» وجود دارد و در آن رکود فعالیت‌های تولیدی و صنعتی با تورمی بالا همراه است، در حوزه علمی ایران هم با یک نوع «رکود تورمی» در آموزش عالی مواجهیم که می‌توان آن را «بیماری ایرانی علم» نامید.
وی در مورد «بیماری ایرانی» آموزش عالی توضیح داد: از یک طرف ما با «تورم علم» روبه رو هستیم که آن را می‌توان در تعداد بالای دانشجویان، اساتید، مقالات علمی، کلاس‌ها و فارغ التحصیلان در فضای علمی کشور مشاهده کرد و از طرف دیگر با «رکود علم» مواجه هستیم.
قانعی راد افزود: این بیماری خود را در مواردی مانند فقدان باور به علم، استفادۀ ابزاری از دانشگاه، بی‌انگیزگی و عدم نشاط در فضای علمی، فقدان نوآوری و پائین بودن ارتباط علم با جامعه و شکاف بین دانش و تصمیم گیری، پائین بودن کیفیت در فعالیت‌های پژوهشی از جمله پایان نامه‌های دانشجویی و مقالات اساتید-دانشجویان و عدم رعایت استاندارهای علمی در انتخاب مدیران دانشگاهی و در جذب و ارتقاء اعضای هیئت علمی و پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود را نشان می‌دهد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران گفت: در واقع در تمامی دنیا افزایش شاخص‌های کمی مثل تعداد اساتید و دانشگاه‌ها و مقالات، نشان دهنده توسعه علمی است در حالیکه در کشور ما بالا بودن این شاخص‌ها توسعه و شکوفایی علمی را نشان نمی‌دهد.
وی با اشاره به بالا بودن سطح مهاجرت نخبگان به خارج از کشور و ناکارآمدی مدارک دانشگاهی، اظهار کرد: بنابراین یک نوع رکود تورمی در عرصه‌های علمی وجود دارد که تا حد زیادی ناشی از فساد علمی است که ویروس آن به طور گسترده در دو دولت پیشین به وسیله به کارگیری مدیریت‌های ناشایسته و استخدام‌های افراد سیاست زده در برخی از مشاغل وزارتی و دانشگاهی و جذب اعضای هیات علمی و اعطای بورسیه‌های دکتری خارج از ضوابط و معیارهای آکادمیک پخش شده است و مسئولین کنونی وزارت علوم باید این بیماری را درمان کنند.
عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با اشاره به هجمه‌ها و بحران‌های ایجاد شده برای وزارت علوم ادامه داد: برخی افراد که در گسترش فساد علمی نقش داشتند و از آن منتفع شده‌اند و یا افرادی که قادر به درک ایدۀ دانشگاه و روابط عمیق و پیچیده این محیط علمی نیستند و تنها شاخص‌های کمی و صوری را در نظر می‌گیرند، عامل ایجاد بحران‌ها و هجمه‌ها علیه وزارت علوم شده‌اند.
قانعی راد گفت: افرادی در ۸ سال گذشته بنا به نزدیکی به برخی از مسئولین و توصیه آن‌ها مدرک دکتری گرفتند و وارد هیات علمی شدند که این اتفاقات سبب ایجاد بی‌انگیزگی و رکود علمی در فضای دانشگاه شد و متاسفانه این پدیده‌ها اغلب با سکوت برخی از نمایندگان مجلس نیز همراه بود.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ادامه داد: نگاه به علم و دانشگاه در کشور ما نگاهی ابزاری شده است. ممکن است برخی افراد به این مساله تاکید کنند که در ۸ سال گذشته آمارهای کمی مانند تعداد دانشگاه‌ها ودانش آموختگان مقاطع تحصیلات تکمیلی در کشور افزایش داشته است اما دانشگاه را نباید با کارخانه تولید مدرک و کانون نگارش مقالات سطحی اشتباه گرفت؛ دانشگاهِ تاثیر گذار و مولد دانش وتفکر و راه حل برای مسائل اقتصادی واجتماعی ما به فضای فرهنگی با نشاط و با حفظ استانداردهای علمی و روابط اجتماعی پویا نیاز دارد
عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با بیان اینکه در ۸ سال گذشته استانداردهای علمی شکسته شده و با افت شاخص‌های کیفی روبرو بوده‌ایم افزود: انتصاب مدیرانی که با سیاست زدگی روبرو نیستند و توانایی در نظر گرفتن معیارهای کیفی پذیرش دانشجو و ارتقا علمی دانشگاهیان را دارند باید در اولویت برنامه‌های وزارت علوم برای از بین بردن فساد علمی و رکود تورمی حاصل از آن قرار بگیرند.
وی ادامه داد: دکتر فرجی دانا بیماری آموزش عالی را خوب تشخیص داده است و برنامه‌های او در راستای اصلاح وضعیت علمی و شکوفایی فضای دانشگاه بوده است و انتصاباتی را در دانشگاه‌ها انجام داده که با استقبال دانشجویان و هیات علمی دانشگاه‌ها مواجه شده است.
قانعی راد افزود: به وجود آمدن فضای امید، و گسترش فعالیت‌های فوق برنامه و ایجاد فضای گفتگو، تعامل و تضارب آرا در زمینه‌های گوناگون لازمه زندگی دانشگاهی است در حالی که برخی افراد تصور می‌کنند این فضا می‌تواند برای دانشگاه و جامعه خطرناک باشد؛ شاید در یکی دو ماهه نخست این شرایط دانشگاه را دچار هیجان کند اما در اساس موجب ثبات فضای دانشگاه و اعتماد متقابل میان اساتید،، دانشجویان و مدیران خواهد شد و رضایتمندی و فعالیت علمی را نیز به همرا ه خواهد آورد در حالیکه فضای سکوت و تحقیر دانشگاهیان و عدم به کارگیری مدیران دانشمند و دانش دوست در بلند مدت التهاب و حتی نا‌آرامی را در پی می‌آورد.
وی در پایان اشاره کرد: ممکن است به طور موردی به برنامه‌ها و یا عملکرد وزارت علوم نقدهائی وارد باشد اما راه حل آن تعامل، گفتگو و انتقاد است و با ایجاد فضای یأس در دانشگاه‌ها و نادیده گرفتن انتظارات قشر فرهنگی و نخبگان دانشگاهی، بیماری رکود تورمی آموزش عالی حاد‌تر خواهد شد.
خبرگزاری ایلنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید