چگونگی روند تركيب بندی در نگاره های ايرانی

1395/4/26 ۰۸:۴۷

امروزه تقریباً تردیدی نیست كه نگاره های ایرانی با استفاده از پیش نمونه ها تركیب می شده اند. با این حال، این پرسش اساسی كه تركیب این پیش نمونه ها بر اساس چه ضوابطی صورت میگرفته، قابل طرح است. مقالۀ پیش رو با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی موردی تلاش میكند تا با تكیه بر مشاهده دقیق مجلس بیست ویكم شاهنامه بایسنقری یعنی «بازی شطرنج بوزرجمهر و سفیر هند»، چگونگی روند تركیب عناصر و اجزاء را در نگاره های ایرانی بكاود.

امروزه تقریباً تردیدی نیست كه نگاره های ایرانی با استفاده از پیش نمونه ها تركیب می شده اند.

با این حال، این پرسش اساسی كه تركیب این پیش نمونه ها بر اساس چه ضوابطی صورت میگرفته، قابل طرح است. مقالۀ پیش رو با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی موردی تلاش میكند تا با تكیه بر مشاهده دقیق مجلس بیست ویكم شاهنامه بایسنقری یعنی «بازی شطرنج بوزرجمهر و سفیر هند»، چگونگی روند تركیب عناصر و اجزاء را در نگاره های ایرانی بكاود.

در این پژوهش، ضمن طرح مهمترین نظریه ها درباره چگونگی این روند، سرانجام مشاهده میشود كه اگرچه هیچ یك از این آراء به تنهایی نمی توانند از عهده توجیه آن در نگاره یاد شده برآیند، اما تركیبی از این نظریه ها میتواند این روند را در نگاره پیش گفته بازسازی و تبیین كند  .

متن کامل این مقاله نوشتۀ كامران افشار مهاجر و طيبه بهشتی است که در دو فصلنامه آينه ميراث ، سال سيزدهم، شماره 2 (پياپي 57) به چاپ رسیده است.

دریافت مقاله

منبع: میراث مکتوب