ابراز رضایت محمد شاه قاجار از قتل قائم مقام فراهانی

1395/4/13 ۱۰:۵۷

...الحمدلله که چنین شد،عجب نفس خبیثی بود، کُلِ مردم شاکرند... [یک سند] : دستخط محمد شاه و ابراز رضایت از قتل قائم مقام سه پادشاه قاجار، فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه هرسه صدراعظمهای لایق خود را به قتل رساندند، صدراعظمهایی که برای به سلطنت رسیدن اینها تلاش بسیار کرده بودند به شرح ذیل:

فاطمه قاضیها

...الحمدلله که چنین شد،عجب نفس خبیثی بود، کُلِ مردم شاکرند...

[یک سند] : دستخط محمد شاه و ابراز رضایت از قتل قائم مقام

سه پادشاه قاجار، فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه هرسه صدراعظمهای لایق خود را به قتل رساندند، صدراعظمهایی که برای به سلطنت رسیدن اینها تلاش بسیار کرده بودند به شرح ذیل:

1 - فتحعلی شاه حاجی ابراهیم کلانتر(اعتمادالدوله) را بر اثر سعایت ونقشه بد خواهان،ابتدا دستورکور کردن او را صادر نمود، بعد امر به بیرون آوردن زبان از حلقش داد، سپس اورا روانه قزوین و همانجا به قتل رساندند.

2- میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی صدر اعظم محمد شاه که قبل از آن ، مشیر و مشار عباس میرزا و از مفاخر واز رجال بزرگ ادب ایران بود، ولی دشمنان این مرز و بوم که نمی خواستند دانشمندی سیاستمدار مصدر کار مملکت باشد، محمد شاه را از او و محبوبیت و لیاقتش ترساندند ، لذا شاه متوهم ، دستور داد تا وی را در آخر سفر 1251 قمری خفه کردند.

3 – دستور قتل میرزا تقی خان امیر کبیر توسط ناصرالدین شاه که بر کسی پوشیده نیست.

سند ذیل نامه ایست به خط محمد شاه به زنی که اورا بی بی قزی معرفی کرده ، شاید مخاطب او، مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه باشد چون چند برگ سند دیگر در کنار این سند موجود بود که از طرف محمد شاه ه این زن نوشته شده و بیشتر مطالب راجع به ولیعهد است . در این نامه که 22 روز بعد از قتل قائم مقام نوشته شده،محمد شاه موارد متعددی را مطرح کرده که مهمترین آن ابراز رضایت از قتل قائم مقام است.

متن سند:

هو

بی بی قزی جان من،حاجی حیدر علی خان آمد، کاغذی که نوشته بودی، دیدم ،بسیار خوشحال شدم. الحمدلله که سلامت هستید.

در خصوص آمدنت به طهران نوشته بودی، البته آن جان عزیز باید اینجا باشد، اما امروزها هیچکس در طهران بند نمی شود و با گرما همۀ مردم در ییلاقها سر کوهها هستند. ان شاءالله وقتی که هنگام آمدن باشد ، البته خواهید آمد.

بجهت طی شدن جناب قائم مقام، شکر گزاری کرده بودی، الحمدلله که چنین شد،عجب نفس خبیثی بود، کُلِ مردم شاکرند. الحمدلله احوال ناصرالدین 1 ، سلامت است.صد تومان تخفیف هر ساله که برای کهنامیه 2 خواستید،همان ساعت، فرمان تخفیف هر ساله صادر شد، فرستادم. 22 ربیع الاول[1251 ] از لواسان تحریر شد.

منبع سند: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آرشیو اسناد، اسناد بیوتات

توضیح تصویر: پرتره مینیاتوری محمد شاه 1845. لعاب مات در ورق طلا، در یک قاب طلا.

نقاش : محمد علی که هنر او بیشتر روی چوب و فلز بوده و وفات او در سال 1267 ه.ق.

متن حاشیه نقاشی: السلطان محمد شاه غازی ،چاکر درگاه محمد علی

۱. مقصود ، ناصرالدین میرزا ولیعهد است

۲. کهنامیه: یا کهنامی، روستا یا قریه ای بوده که ناصرالدین شاه در آنجا تولد یافت

منبع: حلقه کاتبان - قاجاریه