عهد‌نامه‌ی تجارتی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، بخش دوم

1395/4/2 ۰۹:۱۸

ماده یازدهم دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یک نفر نماینده تجارتی مقیم طهران که جزو سفارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران می‌باشد خواهد داشت و او مطابق عادات بین‌المللی دارای عنوان و رتبه و امتیازات آتاشه تجارتی سفارت‌خانه‌ها خواهد بود. نماینده مزبور و قایم مقام مشارالیه که او نیز جزو سفارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی محسوب و از امتیازات اعضاء سفارت‌خانه مزبور بهره‌مند است در مواد ذیل در تحت عنوان نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران نام‌ برده می‌‌شود.

بازخوانی: مریم نیل‌قاز

ماده یازدهم

دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی  یک نفر نماینده تجارتی مقیم طهران که جزو سفارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران می‌باشد خواهد داشت و او مطابق عادات بین‌المللی دارای عنوان و رتبه و امتیازات آتاشه تجارتی سفارت‌خانه‌ها خواهد بود. نماینده مزبور و قایم مقام مشارالیه که او نیز جزو سفارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی محسوب و از امتیازات اعضاء سفارت‌خانه مزبور بهره‌مند است در مواد ذیل در تحت عنوان نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران نام‌ برده می‌‌شود.

امتیازات نماینده تجارتی فوق‌الذکر و قائم‌مقام او کاملاً محدود به شخص آن‌ها بوده و به هیچ وجه نسبت به مال‌التجاره و مخزن‌ها و اموال منقول و غیر منقول که برای تجارت آن‌ها بر طبق ماده 13 این عهدنامه بکار می‌رود اثر نکرده و در عملیات تجارتی ایشان نیز موثر نخواهد بود. عملیات مزبوره در تمام موارد تابع کلیه قوانین ایران و مقررات اداری و قواعد و احکامی که مبتنی بر قوانین مزبوره باشد خواهند بود به استثنای مواردی که در مواد ذیل پیش‌بینی شده است.

ماده دوازدهم

نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران مراقبت منافع تجارتی اتحاد جماهیر شوروی  سوسیالیستی را در ایران عهده‌دار است و بر وفق مقتضیات تجارت ایران با اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رفتار نموده و وظایفی را که از ترتیب تجارت خارجی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به آن مملکت شوروی ناشی می‌‌شود به‌جا خواهد آورد و هیچ‌گونه عملی در ایران که دخالت در وظایف خاصه مقامات قانونی در مملکت مستقلی محسوب می‌شود به عمل نخواهد آورد. 

ماده سیزدهم

نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران با رعایت ترتیباتی که در قوانین ایران منظور شده است می‌تواند در طهران و در ایالات و ولایات ایران تأسیسات تجارتی دائر کرده و به وسیله تأسیسات مزبوره عملیات تجارتی خود را موافق قوانین ایران اجراء نماید. بدیهی است رؤسا و اعضای تمام مؤسسات مزبوره در ایالات و ولایات و طهران که اتباع شوروی باشند تابع کلیه قوانین مملکتی و نسبت به اتباع اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی جاری است اعم از قوانین مدنی و جزائی و مالی و مالیاتی و بلدی و غیر‌ها می‌باشند و همچنین مطیع مقررات اداری و قواعد و احکام که مبتنی بر قوانین مزبوره باشد خواهند بود-مسلم است در مقررات این ماده سکته به مقررات ماده یازده راجع به امتیازات نماینده تجارتی و قائم مقام او وارد نخواهد ساخت.

ماده چهاردهم

نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران و مؤسسات تجارتی آن مذکور در ماده‌ 13 در تجارت از کلیه حقوقی که عموماً به موجب قوانین مملکتی درباره اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی ایرانی مسئول تجارت می‌باشند مدعی است(باستثناء حق راجع به تملک اموال غیر منقوله در محدود به حدودی است که ذیلاً بیان می‌شود) بهره‌مند و تابع کلیه قوانین ایرانی که شامل اشخاص مزبوره است خواهند بود. هریک از مؤسسات مزبوره می‌تواند اموال منقوله و یکباب خانه برای سکونت اعضاء خود و یک خانه اگر برای تجارت و مغازه و انبارها برای نگاهداری امتعه خود به عنوان مالکیت یا اجاره داشته باشند.

ماده پانزدهم

راجع به حمل امتعه از یک نقطه ایران به نقطه دیگر نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران و مؤسسات تجارتی آن که در ماده 13 مذکور شد می‌توانند آزادانه امتعه خود را بدون پرداخت عوارض مخصوص جز آنچه تجار ایرانی موافق قوانین مملکتی می‌پردازد حمل نمایند. 

ماده شانزدهم

کلیه معاملات مؤسسه‌های تجارتی مذکور در ماده 13 این عهد‌نامه به نام نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران صورت خواهد گرفت و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مسئول معاملات مزبوره خواهد بود ولی البته مسؤولیت عملیاتی تجارتی اتباع و مؤسسات دیگر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی فقط به عهده خود اتباع و مؤسسات مزبوره خواهد بود.

تبصره-نظر به مسئولیت دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی که در این ماده پیش‌بینی شده است دولت ایران نسبت به امتعه و مخازن و اموال مؤسسه‌های تجارتی نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران هیچ‌گونه اقدام مقتضی متضمن تامین دعاوی قبل از صدور حکم و یا اجرای موقت حکم محکمه قبل از اینکه حکم مزبور قطعی گردد به عمل نخواهد آورد.

ماده هفدهم

دعاوی ناشیه از قراردادها و معاملات تجارتی که در ایالات و ولایات ایران موسسه‌هایی تجارتی مذکوره در ماده 13 این عهدنامه متعلقه به نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی منعقد می‌باشد بر موسسات مزبوره یا مستقیماً بر نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران موافق قوانین مملکتی راجع به صلاحیت محاکم اقامه خواهد شد.

ولی هرگاه نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تقاضا نماید اجراء احکام راجع به دعاوی مزبوره در محل اقامت نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی صورت خواهد گرفت در این صورت کلیه مخارج پست و تلگراف و صرافی که از تغییر محل اجراء احکام مزبوره ناشی شود بر عهده نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران خواهد بود.

ماده هجدهم

در مواردی که نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران یا موسسات او، مذکوره در ماده 13 یا هیئت‌ها یا دارالتجار‌ها یا اتباع ایرانی تأسیس جمعیت تجارتی یا تشکیل شرکتی نمایند علاوه بر اینکه اجراء این امر باید موافق با قوانین ایران بوده و همراه ترتیبات مقرره در قوانین مزبوره ملحوظ شده باشد جمعیت‌های تجارتی و شرکت‌های فوق‌الذکر در کلیه مسائل مانند شرکت‌های ایرانی بوده و هیچیک از امتیازات و مستثنیاتی که در مواد سابقه ذکر شده  در مورد آن‌ها ملحوظ نخواهد بود و مسلم است در صورتی که این قبیل جمعیت‌های تجارتی و شرکت‌ها خارج از ایران تشکیل شود راجع به معاملاتی که در ایران بنمایند از موسسات نمایندگی تجارتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران محسوب نخواهد بود.

ماده نوزدهم

دولتین معظمتین متعاهدتین متقبل می‌شوند که از کلیه قوانین و نظامات و مقرراتی که راجع به تجارت خارجی آن‌ها است و اشاعت یافته است یکدیگر را مطلع نمایند و نیز توضیحات لازمه را راجع به مسائل مربوطه به تجارت خارجی و وضعیت حقوقی موسساتی که دخیل در تجارت مزبوره هستند از حیث قوانین داخلی خود به یکدیگر اطلاع دهند.

برای ابلاغ اطلاعات راجعه به تجارت خارجی مقامات ذیل صلاحیت دارند:

از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی کمیساریای ملی تجارت خارجی و نمایندگی تجارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران و از طرف دولت ایران وزارت امور خارجه و وزارت تجارت و فوائد عامه و نمایندگان وزارتخانه‌های مزبوره که جزو مامورین سیاسی ایران در مملکت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی هستند.

ماده بیستم

دولت ایران در مواردی که در این معاهده دارای حقوق دول کاملة‌الوداد می‌باشد از حقوق و امتیازاتی که دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به دول شوروی که با دولت مزبوره اتحاد گمرکی دارند داده است صرف نظر خواهد نمود.

دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی نیز در موارد مزبوره از تقاضای حقوق و امتیازاتی که دولت ایران درباره دول مستقل اسلامی منظور داشته است صرف نظر می‌نماید.

ماده‌ی بیست و یکم

این عهدنامه هرچه زودتر ممکن بشود به ترتیبی که قوانین مملکتین اقتضاء می‌کند به تصویب خواهد رسید و تبادل تصدیق‌نامه‌ها در طهران صورت خواهد گرفت موقع اجراء این عهد‌نامه از تاریخی است که تصدیق‌نامه‌ها بین دولتین معظمتین مبادله شود و بقوت خود باقی خواهد ماند تا موقعی که بطریق مذکور در ذیل خاتمه یابد: هر یک از طرفین معظمتین متعاهدتین پس از انقضاء یک سال از تاریخ اجراء این عهدنامه در هر موقع حق دارد که به طرف متعاهد دیگر قصد خود را در خاتمه دادن اثرات این عهد‌نامه اشعار نماید در این صورت این قرارداد باز تا مدت شش ماه از تاریخی که یکی از طرفین معظمتین متعاهدتین فسخ آن را اشعار داشته مجرا خواهد بود. این عهد‌نامه بزبان فارسی و روسی در دو نسخه اصلی نوشته شده و در موقع تفسیر آن هر دو نسخه معتبر خواهد بود.

نظر به مراتب فوق نمایندگان مختار دولتین معظمتین متعاهدتین این عهدنامه را امضاء و مهر نمودند تحریر شد در طهران به تاریخ دوازدهم سرطان سیچقان‌ئیل 1303

وزیر امور خارجه          نمایندگان مختار اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران

سواد مطابق اصل است اسحاق رهبر

مهر: اداره دوم سیاسی وزارت[امور خارجه]

بخش نخست را اینجا ببینید.

منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی

سایر تصاویر