نمایشگاهی جهانی با هنجارهای جهانی نداریم

1395/3/11 ۰۸:۴۴

درست روبه‌روی در ورودی شبستان روی زمین نشسته و برای خودش حصیر می‌بافد، سرش به كار گرم است و نه رفت و آمدها حواسش را پرت می‌كند و نه كمبودهایی كه غرفه داران دیگر از آن شاكی‌اند، اذیتش. احتیاجی به كارت خوان و صندلی ندارد حتی خاموش بودن تهویه در روزهای پیش را متوجه نشده.

بیست و ششمین نمایشگاه صنایع دستی، دیروز به كار خود پایان داد

فرزانه قبادی : درست روبه‌روی در ورودی شبستان روی زمین نشسته و برای خودش حصیر می‌بافد، سرش به كار گرم است و نه رفت و آمدها حواسش را پرت می‌كند و نه كمبودهایی كه غرفه داران دیگر از آن شاكی‌اند، اذیتش. احتیاجی به كارت خوان و صندلی ندارد حتی خاموش بودن تهویه در روزهای پیش را متوجه نشده. سبدهای حصیری‌اش را گوشه‌ای چیده و بی‌هیچ آلایشی هنر دستش را می‌فروشد. با باقیمانده حصیرها هم برای بچه‌ها اسباب بازی می‌سازد، می‌گوید از ٥ سالگی حصیربافی می‌كند، حالا حدودا ٧٠ ساله است و خنده از روی صورتش كنار نمی‌رود و با در دسترس‌ترین مواد اولیه در محل زندگی‌اش هنر نمایی می‌كند.

بیست و ششمین نمایشگاه صنایع دستی روز گذشته در حالی به كار خود پایان داد كه عده‌ای نسبت به برگزاری آن نگاه مثبتی داشتند و معتقد بودند در مقایسه با سال‌های پیش، از كیفیت مناسبی برخوردار بود و عده‌ای بر خلاف این اعتقاد داشتند وضعیت مناسبی نداشت و مصلی محل مناسبی برای برگزاری این نمایشگاه نبود. این نمایشگاه از ابتدای برگزاری با تغییرات عمده‌ای همراه بود و عمده‌ترین تغییری كه در نمایشگاه امسال اتفاق افتاد زمان برگزاری آن بود كه به دلیل همزمانی روز جهانی صنایع دستی و ماه رمضان معاونت صنایع دستی زمان برگزاری‌اش را به پیش از شروع ماه رمضان تغییر داد و به تبع همین تغییر ناچار به جابه‌جایی محل نمایشگاه نیز شدند چرا كه طبق توضیحات معاون صنایع دستی نمایشگاه بین‌المللی امكان این را نداشت كه در زمانی غیر از زمان هر سال این فضا را در اختیار هنرمندان صنایع دستی قرار دهد. برگزاری نمایشگاه در مصلی تهران مشكلاتی را هم در پی داشت، از جمله غیبت هنرمندان سازنده سازهای سنتی در این نمایشگاه. به گفته معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی مسوولان مصلی اعلام كرده بودند كه امكان نمایش ساز در فضای مصلی برای هنرمندان وجود ندارد اما این تنها مشكل نمایشگاه امسال نبود، جا نمایی غرفه‌ها، اسكان هنرمندان و همچنین نبود امكاناتی مثل تهویه مطبوع سالن در روز ابتدایی برگزاری، از جمله مواردی بود كه اعتراض غرفه‌داران و بازدید‌كنندگان را در پی داشت.

بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی كشور  در مورد این حواشی می‌گوید: «امسال نسبت به سال گذشته یك و نیم برابر توسعه نمایشگاهی داشتیم و از آنجایی كه مصلی فضای مناسبی برای برگزاری این نمایشگاه نبود، ما گله مندی‌هایی برای جانمایی غرفه‌ها داشتیم، به این دلیل كه بعضی غرفه‌ها در فضای بسته و بن بست بودند، این موضوع درستی هم هست اما محدودیت‌های فضا باعث این اتفاق شده بود. در مورد تهویه‌مطبوع سالن ما فقط روز افتتاحیه مشكل تهویه مطبوع داشتیم، دلیل هم این بود كه سیستم فنی مصلی گازوییل نداشت و ما شبانه توانستیم با هماهنگی‌هایی كه انجام دادیم گازوییل مورد نیاز را تامین كنیم و از روز دوم این مشكل مرتفع شد.»

بهمن نامور مطلق از نقاط قوت و ضعف نمایشگاه به «اعتماد» می‌گوید و اتفاقات نویی كه در نمایشگاه امسال امیدهایی را در بخش صنایع دستی زنده كرده است و عدم همكاری ارگانی مثل شهرداری كه یكی از عوامل بی‌اطلاعی شهروندان از برگزاری نمایشگاه بود: «نمایشگاه صنایع دستی ما درحال گذار از نمایشگاه‌های صرفا حمایتی به نمایشگاه‌های تجاری است. این گذار تا به شكل نهایی و مطلوب برسد فاصله دارد و امیدواریم كه هر چه زودتر به نمایشگاه مطلوبی كه شایسته نام صنایع دستی ایران است برسیم. یكی از مهم‌ترین نواقص صنایع دستی ما نداشتن یك نمایشگاه شناخته شده جهانی با هنجارهای جهانی است، البته ما در حال حاضر مسیر و جهت درستی را طی می‌كنیم اما شاید سرعت‌مان را نمی‌توانیم بیشتر از این كنیم، به دلیل اینكه ما با حدود ٥٠٠هزار هنرمند در ارتباطیم كه باید همراه آنها حركت كنیم. امسال نسبت به سال گذشته به نمایشگاه مطلوب نزدیك‌تر شده‌ایم. ما امسال غیر دولتی‌ترین نمایشگاه تاریخ صنایع دستی را برگزار كردیم. بخش خصوصی چندین برابر بخش دولتی هزینه كرد. امسال برای نخستین بار سفارش‌های ما بر فروش غلبه كرده، این نشانه خوبی است و مشخص می‌كند كه ما به فضای مطلوب نزدیك شده‌ایم. امسال برای نخستین بار برندهای بزرگ حضور داشتند و حامی هنرمندان شدند. البته هنوز با شرایط مطلوب فاصله داریم اما حركتی شروع شده است كه روند خوبی دارد. ما برای نخستین بار میزبان هیات‌های تجاری خارجی بودیم و این شروع خوبی است. این دو هیات كه برای بازدید از نمایشگاه به ایران آمدند هم قرارداد‌هایی با هنرمندان بستند و سفارش دادند و هم نمونه كار گرفتند برای دادن سفارش در آینده. اما در عین حال نمایشگاه امسال ضعف‌هایی هم داشت كه مهم‌ترین آن ضعف تبلیغات بود. این موضوع هم به عدم همكاری شهرداری تهران بر‌می‌گردد كه با وجود قولی كه به ما داده بود، مجوز تبلیغات شهری به ما نداد و همین مساله باعث شد حضور مردم در نمایشگاه متوسط باشد، نه عالی و همین موضوع باعث گله‌مندی بعضی از هنرمندان شده بود كه گله بحقی هم بود.»

فروش اینترنتی صنایع دستی

در ورودی نمایشگاه نام دیجی كالا نخستین نامی است كه به چشم بازدید‌كنندگان می‌خورد، غرفه‌ای بزرگ كه در آن هنرمندان از شهرهای مختلف در حال هنر‌نمایی هستند، طبق اعلام پویا محمودیان، مدیركل دفتر صادرات معاونت صنایع دستی كشور فروشگاه اینترنتی دیجی كالا این غرفه را اجاره كرده و به‌طور رایگان در اختیار هنرمندان شهرهای مختلف و دانشجویان هنر قرار داده است، مسوول غرفه هم می‌گوید: «ما این كار را انجام دادیم تا الگویی باشد برای دیگر سایت‌های فروش آنلاین صنایع دستی، هدف ما صرفا فروش نیست، هدف‌مان حمایت از صنایع دستی است».

تعداد سایت‌های فروش آنلاین صنایع‌دستی رو به افزایش است و بعضی از آنها صرفا به فروش و بعضی دیگر به فروش و معرفی صنایع دستی می‌پردازند. اما مهم‌ترین چالشی كه در بحث فروش دارند این است كه مردم در مورد صنایع دستی ترجیح می‌دهند از نزدیك اثر هنری را در دست بگیرند و ببینند، فروش اینترنتی چنین محصولاتی هنوز بازار خود را پیدا نكرده است، با تمام اینها رویكرد سایت‌های فروش اینترنتی به این سمت است كه بخشی مجزا برای فروش صنایع دستی داشته باشند.

نامور مطلق در مورد سایت‌های فروش صنایع دستی و آینده‌ای كه برای آنها متصور است، می‌گوید: «امسال یك تعداد از سایت‌های فروش اینترنتی به‌طور مستقیم در نمایشگاه از هنرمندان خرید داشتند. بحث فروش اینترنتی صنایع دستی می‌تواند به خوبی توسعه پیدا كند، امسال بخشی از خرید و فروش‌های صورت گرفته در نمایشگاه بین هنرمندان و سایت‌های فروش اینترنتی بوده. ما در تلاشیم كه در سال‌های آینده در نمایشگاه فضایی ایجاد كنیم كه سایت‌های اینترنتی غرفه‌هایی را برای خرید داشته باشند و غرفه‌هایی هم برای فروش این آثار وجود داشته باشد و تعامل درستی بین‌شان برقرار كنیم. ما می‌خواهیم نمایشگاه صنایع دستی چنین فضایی داشته باشد. البته ما در نمایشگاه صنایع دستی نمی‌خواهیم صرفا فروش به بازدید‌كنندگان داشته باشیم. می‌خواهیم فضایی ایجاد كنیم كه مردم با صنایع دستی آشنا شوند و امكان حمایت از هنرمندان این صنعت در حوزه تجارت فراهم شود.»

نمایشگاه صنایع دستی روز گذشته به پایان رسید، رویكرد برگزار‌كنندگان این نمایشگاه در حال تغییر است و در سطح كلان تلاش‌شان بر این است كه فروش صنایع دستی محدود به روزهای نمایشگاه و بازارهای سنتی موجود نباشد و بیشتر از پیش به خارج از مرزها و لیست خرید و سفارش تجار بین‌المللی راه پیدا كند.

منبع: اعتماد