شب ٢٥ میلیارد تومانی هنر تهران

1395/3/9 ۰۷:۵۷

شهروند ایرانی آموزه‌های نوین را در زندگی خویش درپیش گرفته است، از توجه بیشتر به شادی، محیط‌زیست، سفر تا اینک همنشینی مستمر با هنر؛ شامگاه هفتم خرداد، پنجمین حراج تهران یک نمونه شاخص در دگردیسی زاویه نگاه شهروند ایرانی ست؛ فروش ٧٩ اثر به مبلغ ٢٥‌میلیارد و٣٦٢‌میلیون تومان و شوق خیره‌کننده خریداران برای سبقت گرفتن از هم موید این ادعاست؛ جامعه ایرانی که چند دهه قبل برای آثار هنری حاضر به پرداخت پول نبود

 پنجمین حراج آثار هنری تهران پر رونق برگزار شد
 

مریم نراقی: شهروند ایرانی آموزه‌های نوین را در زندگی خویش درپیش گرفته است، از توجه بیشتر به شادی، محیط‌زیست، سفر تا اینک همنشینی مستمر با هنر؛ شامگاه هفتم خرداد، پنجمین حراج تهران یک نمونه شاخص در دگردیسی زاویه نگاه شهروند ایرانی ست؛ فروش ٧٩ اثر به مبلغ ٢٥‌میلیارد و٣٦٢‌میلیون تومان و شوق خیره‌کننده خریداران برای سبقت گرفتن از هم موید این ادعاست؛ جامعه ایرانی که چند دهه قبل برای آثار هنری حاضر به پرداخت پول نبود، اکنون هر‌سال گران‌تر از پارسال برای سپهری، احصایی، فرشچیان، تناولی، محصص... هزینه می‌کند؛ البته این نکته صحیح است که شرکت‌کنندگان در حراج تهران احتمالا میانگین کل جامعه ایران نیستند اما به یقین بخشی تعیین‌کننده و نمادی روشن از تغییرات سبک زندگی درکشورمان است؛ طبقه متوسطی که دوست دارد مثل کشورهای توسعه‌یافته، نخبگان هنری کشورش هم‌تراز هنرمندان بلندآوازه‌ای مثل پیکاسو، ونگوک، فرانسیس بیکن... ارزش‌میلیارد دلاری یابد و به پشتوانه پولی و بانکی کشور بدل شود؛ جامعه نوخواه ایران منطقی نمی‌داند قیمت تابلوی نقاشی شاعر بزرگش به اندازه یک  خودرو یا یک آپارتمان باشد و می‌داند هویت او در این عصر جهانی‌شدن به شناساندن کمال‌الملک، علی‌محمد حیدریان و... است؛ جمعیت جوان مجموعه‌داری هنر ایران می‌داند اگر قرار است جوان دانشجوی نقاش از راه فروش آثارش امرار معاش کند، باید سپهری‌ها و تناولی‌ها به ارقامی بسیار بالاتر از این دست یابند تا نقاشی، مجسمه‌سازی... به یک شغل تمام‌وقت بدل شود؛ توسعه فرهنگی- هنری و انتقال ارزش‌ها از طریق فروش آثار هنری در مجامع بین‌المللی از دیگر دستاوردهای رونق اقتصاد هنر است که با استمرار موفقیت حراج تهران و ارزش‌افزوده آثار هنری، امری در دسترس و ممکن به نظر می‌رسد.
٦ اثر بالای یک‌میلیارد تومان چکش خوردند
حراج تهران در پنجمین‌ سال برگزاری‌اش رکوردهای تاریخی برای هنر ایران آفرید: فروش ٧٩ اثر درمجموع به قیمت ٢٥‌میلیارد و٣٦٢‌میلیون تومان، فروش ٦ اثر بالای یک‌میلیارد تومان که ٤ اثر آن به هنرمندانی تعلق دارد که در قید حیات هستند و فروش ٥٤ اثر بالای یکصد‌میلیون تومان بخشی از دستاوردهای این رویداد فرهنگی- اقتصادی‌ است. این حراج که به آثار اساتید کلاسیک و مدرن ایران اختصاص داشت، ١٥ تابلو از نقاشی آکادمیک ایران شامل آثار اساتید نقاشی واقع‌گرا، نگارگری نوین و قهوه‌خانه را درکنار ٦٥ اثر از اساتید مدرنیست ایران ارایه کرده بود. آثار هنرمندان معاصر در این مجموعه غایب بوده و به حراج دیگری موکول شده است.
پنجمین حراج تهران شامگاه جمعه هفتم خرداد ١٣٩٥ درحالی برگزار شد که عنوان گران‌ترین اثر این شب و نیز گران‌قیمت‌ترین تابلوی نقاشی به فروش رسیده در ایران به نقاشی از سهراب سپهری رسید، تابلوی ١٢٠ در ١٨٠سانتیمتر این نقاش شاعر از معروف‌ترین مجموعه‌اش، درختان، در رقابتی نفسگیر میان چندین خریدار، ٣‌میلیارد تومان چکش خورد.
دومین رکورد این شب نیز به تابلوی دیگری از سپهری تعلق گرفت که یک‌میلیارد و٥٥٠‌میلیون تومان فروخته شد؛ در ادامه میلیاردی‌شدن ٤ اثر از ٤ هنرمندی که درقید حیات هستند، شور و هیجان در این شب را به اوج خود رساند: نقاشی از یک گلدان زیبا اثر منوچهر یکتایی هنرمند ٩٤ساله که به‌عنوان آخرین اثر به روی میز حراج رفت، یک‌میلیارد و٤٧٠‌میلیون تومان چکش خورد، تابلویی از استاد محمود فرشچیان در نخستین حضور در حراج تهران به رکورد یک‌میلیارد و٢٥٠‌میلیون تومان دست یافت، «تعالی» عنوان این تابلوست که با تکنیک اکریلیک روی مقوا در‌سال ١٣٨٣ خلق شده است؛ دو نقاشی خط هم به جمع میلیاردی‌های اقتصاد هنر ایران راه یافتند: تابلوی آبی رنگ «رقص آبی»، سیدمحمد احصایی و تابلوی ص+ ه+ ص حسین زنده‌رودی.
حراج تهران پنجم، حایز رکورد جالب توجه فروش ٨ اثر بالای ٥٠٠‌میلیون تومان هم بود‌: اثر زیبای «خانواده سبز» منیر شاهرودی فرمانفرماییان بانوی ٩٤ساله که آیینه‌کاری و نقاشی پشت شیشه را تلفیق کرده، ٩٠٠‌میلیون تومان چکش خورد، نقاشی «طبیعت بیجان» بهمن محصص که در‌سال ١٣٤٧ خلق شده ٨٥٠‌میلیون تومان و نیز اثری از منصور قندریز از بنیانگذاران سبک سقاخانه که در‌سال ١٣٤٣ خلق شده، ٨٥٠‌میلیون تومان به فروش رسیدند؛ تابلوی من و پرواز اثر جلیل ضیاپور از پیشگامان مدرنسیت ایرانی ٧٢٠‌میلیون تومان، اثر بدون عنوانی از منوچهر یکتایی ٧٠٠‌میلیون تومان، اثر بدون عنوانی از حسین زنده‌رودی ٦٥٠‌میلیون تومان، نقاشی از حسین کاظمی ٥٥٠‌میلیون تومان و نقاشی دوقطعه‌ای از آیدین آغداشلو از مجموعه خاطرات انهدام،‌ سال صفر ‌سال یک، ٥٠٠‌میلیون تومان چکش خوردند.
آثار جمع دیگری از بزرگان هنر ایران در این شب به قیمت‌های خیره‌کننده‌ای دست یافتند؛ ٣ اثر از ٣ استاد برجسته به‌طور جداگانه به رکورد ٤٥٠‌میلیون تومان دست یافتند: نقاشی شکار حیوانات علی‌اکبر صادقی، نقاشی انتزاعی از فریده لاشایی و نیز کاری از مسعود عربشاهی هر ٣ روی عدد ٤٥٠ چکش خوردند، مجسمه‌ای از پرویز تناولی از سری دیوار ٤٠٠‌میلیون تومان و اثری از مهدی ویشکایی که پرتره یک زن است، ٣٦٠‌میلیون تومان به فروش رسیدند.     
در ادامه اثری از پرویز کلانتری که یک هفته است دنیای فانی را وداع گفته، به روی میز حراج رفت، حسین پاکدل، مجری حراج از حضار خواست به یاد او از جای برخیزند؛ نقاشی کویری کاهگلی او ٣٢٠‌میلیون تومان فروخته شد. اثری از ابوالقاسم سعیدی ٣٠٠‌میلیون تومان، ٣ اثر از پرویز تناولی، مسعود عربشاهی و ناصر عصار هر یک ٢٨٠‌میلیون تومان، ٢ اثر از بهجت صدر به همراه اثری از کمال‌الملک هر یک ٢٦٠‌میلیون تومان، ٣ اثر از جلیل رسولی، پروانه اعتمادی و حسین کاظمی هر یک ٢٤٠‌میلیون تومان، ٣ اثر از جعفر پتگر، کوروش شیشه‌گران و نصرالله افجه‌ای هریک ٢٢٠‌میلیون تومان، ٣ اثر از ژازه تباتبایی، ناصر عصار، سیراک ملکونیان هریک ٢٠٠‌میلیون تومان، ٢ اثر از غلامحسین نامی و ژازه تباتبایی هریک ١٩٠‌میلیون تومان، ٢ اثر ازمحسن وزیری‌مقدم و سیدمحمد احصایی هریک ١٨٠‌میلیون تومان، نقاشی خط رضا مافی ١٦٠‌میلیون تومان، ٢ اثر از لیلی متین دفتری و مهدی ویشکایی هریک ١٤٠‌میلیون تومان، اثری از حسین طاهرزاده بهزاد تبریزی ١٣٠‌میلیون تومان، ٥ اثر از سونیا بالاسانیان، هوشنگ پزشک‌نیا، صداقت جباری، منیر شاهرودی فرمانفرماییان و‌ هانیبال الخاص هریک ١٢٠‌میلیون تومان، ٢ اثر بهمن دادخواه و عیسی بهادری ١١٠‌میلیون تومان و ٢ اثر از ایران درودی و هوشنگ پزشک‌نیا هریک ١٠٠‌میلیون تومان چکش خوردند.
٢٥ اثر هم در پنجمین حراج تهران زیر یکصد‌میلیون تومان به فروش رسیدند: ٣ اثر از ناصر اویسی، کیخسرو خروش و علی‌محمد حیدریان هریک ٩٥‌میلیون تومان، نقاشی سیراک ملکونیان ٩٠‌میلیون تومان، ٣ اثر از عبدالرضا دریابیگی، علی‌اکبر مزین الدوله و حسین ارژنگی هریک ٨٥‌میلیون تومان، ٢ اثر از حسین قوللر آقاسی و حسین محجوبی هریک ٧٥‌میلیون تومان، نقاشی از احمد اسفندیاری ٧٠‌میلیون تومان، ٢ اثر از محمود جوادی‌پور و جواد حمیدی هریک ٦٥‌میلیون تومان، ٤ اثر منوچهر نیازی، ابوالحسن صدیقی، علی‌اصغر پتگر و‌ هادی هزاوه‌ای هریک ٦٠‌میلیون تومان، ٢ اثر از محمد مدبر و محسن سهیلی هریک ٥٥‌میلیون تومان، ٢ اثر از منصوره حسینی و میشا شهبازیان هریک ٥٠‌میلیون تومان، نقاشی علی رخساز ٤٤‌میلیون تومان، نقاشی دیگری از احمد اسفندیاری ٤٢‌میلیون تومان، نقاشی از جلال شباهنگی ٣٤‌میلیون تومان، اثری از محمد ابراهیم جعفری ٣٢‌میلیون تومان و نقاشی از حسینعلی ذابحی ٣٠‌میلیون تومان.
شایان ذکر است در این حراج که ٨٠ اثر از ٦٥ هنرمند ارایه شد، تنها یک اثر به فروش نرسید.
دکتر علیرضا سمیع آذر مدیر حراج تهران با ابراز خرسندی بسیار از نتایج به دست آمده، اعلام آمادگی کرد درچند روز پیش‌رو، در قالب یک کنفرانس خبری، پنجمین حراج تهران را با اصحاب رسانه به تحلیل و بررسی خواهد نشست.
وزیر ارشاد از نقش اشتغالزایی
 حراج تهران گفت
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در لحظاتی که نقاشی سهراب سپهری به روی میز حراج بود و ثبت رکورد گران‌قیمت‌ترین نقاشی ایران درحال وقوع بود، در سالن برگزاری حراج تهران حاضر شد؛ او درپایان حراج در مصاحبه‌ای با خبرنگاران گفت: «پنجمین‌ سال است که حراج تهران برگزار می‌شود و من با حضور در این حراج، قصد دارم حمایت دولت از این همت بخش خصوصی را نشان دهم؛ حراج تهران حرکتی ارزنده است که علاوه بر تقدیر از هنرمندان موجب می‌شود آنها با دلگرمی از رونق اقتصاد هنر تشویق شوند و آثار فاخرتری ارایه دهند و نامشان ماندگار باشد. از هنرمندان به نام ایرانی هر‌سال آثار زیادی در حراجی‌های معتبری چون کریستیز عرضه می‌شود و این آثار با قیمت‌های بالایی خریداری می‌شوند که این نیز نشان‌دهنده ارزش معنوی و مادی این آثار است.»
علی جنتی با اشاره به تأثیر مستقیم رونق اقتصاد هنر به اشتغالزایی در این عرصه افزود: «خوشبختانه در سال‌های اخیر اقبال به خرید تابلوهای هنری در ایران بسیار بیشتر شده و علاوه بر گالری‌ها، علاقه‌مندان به آثار تجسمی نیز برای خانه‌هایشان این آثار ارزشمند را خریداری می‌کنند. ما باید به جای آن‌که طلا و جواهر به یکدیگر هدیه دهیم، آثار هنری خریداری کنیم و به دوستان و فرزندانمان در داخل و خارج از کشور هدیه دهیم. در این بین همیشه دولت مردان را تشویق می‌کنیم که به همتای خودشان درکشورهای دیگر اثر هنری ایرانی هدیه دهند زیرا با این حرکت، یک کار هنری علاوه بر آن‌که می‌تواند معرف فرهنگ و هنر ایران باشد، ارزش مادی حقیقی خود را می‌یابد.»
علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد حراج تهران را یک رویداد انگیزشی برای هنرمندان خواند و گفت: «هنر کیفی ایران استحقاق آن را دارد که از منظر مادی هم به جایگاه والایی دست یابد، این مهم در نقش‌آفرینی‌های بین‌المللی و دیپلماسی فرهنگی بسیار تاثیرگذار است.»
او افزود: «حراج تهران توانسته رونق خوبی به اقتصاد هنرهای تجسمی تزریق کند و پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در این عرصه بود را احیا و اجرایی کند با ادامه این برنامه، این حرکت می‌تواند برکات بسیاری برای هنر کشورمان و هنرمندان به همراه آورد و این اطمینان خاطر را به همه بدهد که جوان‌ها هم می‌توانند از راه کار هنری، امرار معاش کنند.»
گفتنی است؛ حراج تهران ساعت ٦ عصر جمعه هفتم خرداد، آغاز به کار کرد و بعد از ثبت رکوردی تازه برای خود و هنر ایران، پس از ارایه ٨٠ اثر و فروش ٧٩ اثر ساعت ٩ شب پایان یافت.

منبع: شهروند