نظام قبیله ‏ای و خاستگاه خوارج نخستین / احمد پاکتچی

1395/3/5 ۱۰:۰۲

نظام قبیله ‏ای و خاستگاه خوارج نخستین / احمد پاکتچی

مقاله حاضر در مقام آن است که از تحلیل نظام قبیله‏ ای به منزله ابزاری برای توجیه وقایع رخ داده پس از جنگ صفّین در راستای پای گیری خوارج نخستین استفاده کند. در این مقاله نشان داده شده است که رقابت‏ های موجود میان قبایل عربی ساکن در عراق، نقشی تعیین کننده در بروز خارجی‏ گری داشته است. با تحلیل وضعیت یکایک قبایل و نحوه مشارکت آن‏ها در جریان صفین و حکمیت، معلوم شده است که دو نوع چالش سیاسی، تأثیر مستقیم بر برآمدن خوارج از یک قبیله داشته است: در بعد روابط بین قبیله‏ای، در چارچوب ارتباط قبایل حاشیه ‏ای متحد (قبایل اقماری) با قبایل محور، چالش سیاسی حاشیه با محور، زمینه بروز گرایش خارجی در میان قبایل حاشیه‏ ای را پدید آورده است.

 

چکیده: مقاله حاضر در مقام آن است که از تحلیل نظام قبیله‏ ای به منزله ابزاری برای توجیه وقایع رخ داده پس از جنگ صفّین در راستای پای گیری خوارج نخستین استفاده کند. در این مقاله نشان داده شده است که رقابت‏ های موجود میان قبایل عربی ساکن در عراق، نقشی تعیین کننده در بروز خارجی‏ گری داشته است. با تحلیل وضعیت یکایک قبایل و نحوه مشارکت آن‏ها در جریان صفین و حکمیت، معلوم شده است که دو نوع چالش سیاسی، تأثیر مستقیم بر برآمدن خوارج از یک قبیله داشته است: در بعد روابط بین قبیله‏ای، در چارچوب ارتباط قبایل حاشیه ‏ای متحد (قبایل اقماری) با قبایل محور، چالش سیاسی حاشیه با محور، زمینه بروز گرایش خارجی در میان قبایل حاشیه‏ ای را پدید آورده است. در بعد روابط درون قبیله ‏ای، گسل سیاسی در مرکز قبیله نیز منجر به بروز خارجی‏ گری در شعبه ‏های مرکزی قبیله‏ ای شده است. باید توجه داشت گونه اول از تنیدگی منجر به خارجی‏ گری ناپایدار و گونه دوم خارجی‏ گری پایدار شده است.

پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی 1385 شماره 52

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: