1392/12/28 ۱۸:۰۵
یک استاد دانشگاه معتقد است: نوروز در طول سال‌های مختلف، عامل صلح میان اقوام مختلف ایرانی شده است و این آیین در انحصار هیچ قوم خاصی قرار نمی‌گیرد.
دکتر ابراهیم فتح‌اللهی درباره‌ی نوروز ایرانی و پیام‌های تمدنی آن با نگارش یادداشتی یادآور شده است: نوروز ایرانی با الهام گرفتن از اعتدال طبیعت پدید آمده است. رویکرد اعتدالی در تقویم زمانی ایرانیان، باور دیرینه‌ی آن‌ها به عدالت‌گرایی، مهربانی و مهرورزی را نشان می‌دهد. نوروز نماد هوشمندی، ذکاوت و همسویی ایرانیان باستان با نظام آفرینش است. نمادهایی مانند عزت و گذشت، پاکی و پاکیزگی، وحدت و همدلی، هم‌زیستی و نوع‌دوستی، صله‌رحم، دید و بازدیدها، تکاندن جان از غبار ایام همراه با خانه‌تکانی که در آداب نوروز دیده می‌شود، همگی نشانه‌هایی از دلبستگی به نظام هستی، شور و عشق به زندگی و سرزندگی است.
نوروز و مراسم پاسداشت آن با اعتقادات و آداب دینی ایرانیان سازگاری تام دارد، مثلا سفره‌ی هفت‌سین مزین به قرآن است و مراسم حلول سال نو با دعا در پیش‌گاه قرآن آغاز می‌شود و تفأل به کتاب حافظ که شاعرش لسان‌الغیب است، جزو آداب شب سال نو در کنار سفره‌ی هفت‌سین است.
این آیین‌های زیبا، الهام‌گرفته از طبیعت و نوزایی و تحول شگفت‌انگیز آن هستند. فرزندان ایران‌زمین از هر قوم و نژاد، آیین و مذهبی که باشند، چون رنگین‌کمانی در آسمان عشق و وحدت می‌درخشند. آیین‌های نوروز همبستگی ملی اقوام گوناگون را در جغرافیایی به نام ایران تضمین می‌کنند و همه‌ی کسانی را که بر خاک ایران زاده شده و بر شانه‌های آن بزرگ می‌شوند، گرد شمع وحدت خود، جمع می‌کنند.
الهام‌گیری از شاخصه‌ی اعتدال طبیعی در انتخاب نوروز و اول فروردین به‌عنوان آغاز تقویم ایرانی به معنی هم‌آوایی با نظام طبیعت و همسویی با تقدیر خداوند در آفرینش است و پیام‌آور این حقیقت است که می‌توان زندگی انسان‌ها را در پرتو عدالت رقم زد و به انتظار ظهور خورشید عدالت، پیام‌هایی مانند حقیقت‌جویی، خیرخواهی، دادگری، مهرورزی، مساوات، اخلاق‌گرایی، زیبایی‌دوستی، کمال‌خواهی، سعادت‌طلبی، نیکوکاری، علم‌دوستی، خردگرایی، صلح‌گرایی، قانونمندی و قانون‌گرایی و ... را به جهانیان عرضه کرد.
ایرانیان باستان با الهام‌گیری از طبیعت و نوزایی آن، پیام‌های تمدنی خود را این‌گونه در گوش جهانیان سرودند که: ای انسان در برابر جلوه‌گری‌های حق در طبیعت جز به ستایش عظمت خالق نباید زبان گشود و سعادت این جهان نیز جز با مهرورزی به خلق خدا و هم‌نوایی با اسرار هستی به‌دست نمی‌آید.
جهان هستی جز به عشق و مهر دوام نمی‌آورد و این حقیقت بزرگ را می‌توان در ترنم بلبلان بر شاخساران، گردش منظم ستارگان، نوای پرندگان، آبشاران، کوهساران، امواج دریا، سبزه‌زاران، گلستان، خورشید در افشان و درخشان، آسمان پر از کهکشان، گلبن جویبارها، آیینه‌ی رخسارها، ناز و عشوه‌گری گلنارها، کوی دلدادگان و راه آزادمردان و وارستگان به تماشا نشست.
او در بخشی دیگر از این یادداشت با بیان این‌که نوروز، نمادی از هویت ملی ایرانیان است، آورده است: آداب و رسوم و مراسم آیینی در یک سرزمین، وحدت ملی مردم آن سرزمین را تضمین کرده و ارتباط نسل‌های حال و آینده را با گذشته تاریخ‌شان برقرار می‌کند و در نتیجه، موجب تقویت هویت ملی می‌شوند. در سرزمین ایران، نوروز همواره وحدت‌بخش بین اقوام و طوایف مختلف بوده است. مردم ایران با انواع گویش‌ها، لهجه‌ها و اعتقادات مذهبی در ایرانی بودن احساس مشترکی دارند و با وجود تعدد اقوام، ادیان و مذاهب، همواره یک هویت جمعی مشترک آن‌ها را به‌هم پیوند داده است.
در این میان، نوروز و آیین‌های نوروزی، سمبل و رمز وحدت ملی ایرانیان بوده است. اهمیت دادن به آداب و رسوم نوروز غرور ملی ایرانیان را به‌عنوان یک ملت ریشه‌دار تقویت می‌کند و حس وطن‌دوستی و عشق به میهن را در آن‌ها زنده می‌کند. نوروز یادآور تمدن شکوهمند ایرانیان باستان است. چنانچه در دوره‌ی هخامنشیان، شاهان هخامنشی در روز اول فروردین بر تخت جمشید می‌نشستند و حاکمان سایر کشورها که تحت فرمان امپراطوری هخامنشیان بودند، برای ادای سلام نوروزی و تقدیم هدایا به دربار ایران می‌آمدند.
رایزن فرهنگی ایران در ترکیه در بخشی دیگر از یادداشتش نوشته است: بعد از ظهور اسلام و پذیرش آن توسط ایرانیان پاک‌نهاد، این دین الهی در مواجهه با پدیده‌ی نوروز ضمن تأیید فلسفه‌ی نوروز و صحه گذاشتن بر آداب انسانی آن مانند دید و بازدید، شادمانی، رفع کدورت، ایجاد آشتی، احترام به بزرگ‌ترها، هدیه دادن به یکدیگر، نوگرایی و همگامی با طبیعت و ... این فرهنگ غنی را جاودانه کرد. این آداب و رسوم در ارتباطی وثیق با باورهای دینی مردم ایران، سنگ بنای فرهنگ ایرانی شد و تجربه‌ای گران‌سنگ از تمدنی انسانی - الهی را به بشریت عرضه کرد.
به گواهی تاریخ، ایرانیان همواره موحد ودین‌دار بوده‌اند و هیچ‌گاه بت‌پرست نبوده و به مقدسات دروغین اعتقاد نداشتند. بنابراین در مواجهه با فرهنگ اسلام، آن را با روح پاک و فطرت سلیم خود سازگار یافته و آن را پذیرفتند. در عین حال، حضور ادیان دیگر و حتی تعدد مذاهب اسلامی را در جای‌جای سرزمین ایران امری طبیعی تلقی کرده و با استقبال از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز ادیان و مذاهب، صلح و برادری و وحدت ملی را حفظ کرده و هیچ‌گاه اختلاف در دین یا مذهب را زمینه و بهانه‌ی کشمکش‌ها و درگیری‌ها قرار ندادند و از تکرار تجربه‌های تلخ ملت‌های دیگر که به نام مذهب جنگ‌ها کردند و به ویرانی تمدن‌ها دست زدند، پرهیز کردند.
در کشوری مانند ایران که خاستگاه برخی ادیان بوده، از حضور ادیان مختلف در طول تاریخ استقبال کرده و آزادی مذهب را به‌عنوان یک منشور از دوره‌ی هخامنشیان به یادگار دارد و از طرفی هم به‌خاطر اقلیم جغرافیایی و طبیعت جذابش اقوام زیادی را در خود جا داده، عناصر وحدت‌بخش فراوانی مورد نیاز است که فراتر از قومیت، فرقه‌گرایی، تعصب قبیله‌ای، نژادی و زبانی بتواند زمینه‌های همگرایی اجتماعی را در لایه‌های درونی جامعه به‌وجود آورد. نوروز و آیین‌های آن از دیرباز چنین نقشی را ایفا کرده‌اند و یکی از زمینه‌های وحدت‌بخش اقوام، فرق و مذاهب و ادیان موجود در ایران بوده‌اند.
اقوام مختلف ایرانی با وجود تنوع در دین، مذهب، نژاد، زبان و لهجه در هویت ایرانی با هم اشتراک دارند و به یک میزان به خاک و سرزمین خود احساس تعلق و احساس مالکیت دارند و در این میان، آیین‌ها و مراسم نوروزی سمبل و قوام‌بخش این وحدت ملی هستند. نوروز می‌تواند همه‌ی اقوام ایرانی را دور خود جمع کرده و در هویتی مشترک آن‌ها را متحد کند.
آری، نوروز متعلق به همه ایرانیان است و هیچ قوم و فرقه‌ی خاصی نمی‌تواند آن را انحصاری کرده یا مصادره کند.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید