ایران و اسلام در شعر حکیم نظامی در هم تنیده شده است

1402/12/24 ۱۱:۵۵

سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان گفت: در شعر حکیم نظامی، ایران و اسلام در هم تنیده شده است، هر یک از آنها از هم جدا شوند شعر نظامی از هم پاشیده می‌شود.

همزمان با سالروز تولد حکیم نظامی شاعر گرانمایه و گنجینه علم و معرفت و حکیم سخنور زبان فارسی، نشست علمی از سوی ادیبان و ایران شناسان استادان و دانشجویان و علاقه مندان به زبان و ادب فارسی در دانشکده شرق شناسی دانشگاه اسلوونی در ایروان پایتخت ارمنستان برگزار شد.

شرکت‌کنندگان و مسئولان ایرانی حاضر در این گردهمایی، مقام علمی و ادبی والا و ارزشمند نظامی مفاخر علم و ادب و فرهنگ ایران را نه تنها متعلق به ایران و فارسی زبانان که متعلق به کل عالم بشریت برشمرده و زبان آنها را زبان عشق و محبت و انسانیت و پرهیز از نفرت عنوان کردند.

ایران و اسلام در شعر حکیم نظامی در هم تنیده شده است

مهدی سبحانی سفیر ایران در ارمنستان، فرهنگ و ادبیات را عرصه مناسبی خواند که می‌تواند مانع از بحران‌های خشونت بار در عرصه روابط بین‌الملل شود و گفت: اگر فرهنگ به سیاست آلوده شود کارکرد اصلی خود را از دست می‌دهد و نمونه آن را در دوران استالین می‌توان اعلام کرد که شرق‌شناسان آن زمان با وارد کردن آثار حکیم نظامی به عرصه سیاست سعی بر مصادره قله‌های فرهنگ و ادب ایران و زبان فارسی و هویت سازی برای خود داشتند.

سبحانی گفت: اندیشه سیاسی این حکیم بزرگ اندیشه ایران شهری است که در آثار دیگر مفاخر ایران نظیر حکیم ابوالقاسم فردوسی نیز مشاهده می‌شود.

در ادامه این نشست، رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان نیز به ایراد سخن با موضوع واکاوی حکمت و عرفان در آثار نظامی و به ویژه پیرامون ابعاد فلسفی و عرفانی اثر وزین نظامی خمسه نظامی پرداخت.

حکمت و عرفان دو عنصر بنیادی در اندیشه و آثار نظامی تنیده شده است

محمد اسدی موحد با بیان اشعاری از این اثر عرفانی توانمندی‌ها و تبحر نظامی به علوم و معارف دوران خود را بسیار عمیق و کامل برشمرد و گفت: نظامی علاوه بر تسلط کامل بر شعر و شاعری و زبان عربی و فارسی با سنت‌ها و داستان‌های شفاهی نیز آشنا بود و به معماری و علوم طبیعی و اسلامی و نجوم و فقه آگاه و نسبت به کلام و تفسیر قرآن و حدیث از مهارت زیادی برخوردار بود.ه گفته وی، این حکیم بزرگ پارسی زبان همچنین با علوم عقلی و مکاتب فلسفی آشنا بود چنانکه وقت زیادی از عمر خود را صرف یادگیری ریاضیات و نجوم و تاریخ طبیعی و گیاه شناسی کرد که اشعار وی بازتابی از همین علومی است که از آنها برخوردار بود.

رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان همچنین با بیان اینکه نظامی همچون سنایی و ابوالقاسم فردوسی شعرای حکیم هستند گفت: حکمت و عرفان دو عنصر بنیادی اندیشه و آثار نظامی تنیده شده و منظومه‌های او را به گنجینه‌ای از آموزه‌های اخلاقی فلسفی و عرفانی تبدیل کرده است.

اسدی موحد در ادامه به تشریح ابعاد مختلف حکمت و عرفان و علم و فلسفه در هر یک از آثار پنجگانه نظامی در خمسه این شاعر حکیم و توانا پرداخت.

وی همچنین با بیان اشعاری از هر یک از آثار خمسه نظامی به بیان ویژگی‌های این آثار گران سنگ همچون لیلی و مجنون خسرو و شیرین هفت پیکر و اسکندرنامه پرداخت.

اسدی موحد با اشاره به کتاب خسرو و شیرین نظامی این اثر ارزشمند را بیانگر وجود روابط اجتماعی و سیاسی و فرهنگی بین دو ملت ایران و ارمنستان برشمرد.

حکیم نظامی یک شاعر ایرانی تمام عیار است

پروفسور گانک آساطوریان رئیس دانشکده شرق شناسی دانشگاه اسلوانی هم به موضوع خاستگاه قومی نظامی پرداخت و گفت: نظامی یک شاعر ایرانی تمام عیار است اگرچه مادر او از تبار کُرد است ولی او یک شاعر فارسی گوی داستان سرای ایرانی است.

تویا آلو کلرا یکی از ادیبان ارمنی نیز به بررسی تاریخ شهر گنجه در دوران نظامی پرداخت و گفت شهر گنجه در آن دوران در قلمرو تمدنی و فرهنگی ایران بوده و زبان فارسی در مناطق مختلف قفقاز رایج بوده است سرزمین‌های دوردست نفوذ داشته است.

همچنین امیر دیلمی از اساتید ایرانی مدرس زبان فارسی و ایران شناسی در دانشگاه اسلوونی هم به موضوع تبارشناسی و قوم‌نامه نظامی پرداخت و با بررسی واژه ترک در آثار این شاعر بزرگ ایرانی با اشاره به تلاش‌های ناآگاهانه در بستر فضای مجازی برای شاعر تُرک معرفی کردن نظامی آن را مورد نکوهش قرار داد و گفت: نظامی یک شاعر ایرانی و متعلق به سرزمین ایران فرهنگی است.

منبع: ایرنا